(Seksueel) Grensoverschrijdend Gedrag

Grensoverschrijdend gedrag is een maatschappelijk probleem dat regelmatig het nieuws haalt. Als het gaat om (seksueel) grensoverschrijdend gedrag van een bekende Nederlander, staan de kranten er vol van en kun je de tv niet aanzetten of het gaat er wel over. Juist op dat soort momenten krijg u als General Counsel, bedrijfsjurist of HR-manager ongetwijfeld veel vragen over dit onderwerp.

Wat is (seksueel) grensoverschrijdend gedrag?

De juridische term voor seksueel grensoverschrijdend gedrag op het werk is seksuele intimidatie.
In artikel 7:646 lid 8 BW en art. 1a lid 3 AWGB staat het volgende: “enige vorm van verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag met een seksuele connotatie dat als doel of gevolg heeft dat de waardigheid van de persoon wordt aangetast, in het bijzonder wanneer een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende omgeving wordt gecreëerd.” Voorbeelden zijn dubbelzinnige opmerkingen, onnodige/ongewenste aanrakingen, gluren, pornografische afbeeldingen op het werk en seksuele chantage.

Grensoverschrijdend gedrag op het werk

Binnen uw organisatie moet u er alles aan doen om te zorgen voor een veilige werkomgeving voor werknemers. U streeft naar een bedrijfscultuur zonder seksuele intimidatie, machtsmisbruik, angst of onveiligheid. Maar hoe pakt u dit aan en waartoe bent u verplicht op grond van de Arbowetgeving? Is het bijvoorbeeld nodig een gedragscode op te stellen of een vertrouwenspersoon aan te stellen? Wat is de stand van zaken rondom de aangekondigde nadere wetgeving? En is grensoverschrijdend gedrag door een medewerker reden voor ontslag (op staande voet)?

Grensoverschrijdend gedrag en werkgeversaansprakelijkheid

Op grond van art. 7:658 BW geldt dat een werkgever een plicht heeft om te zorgen voor een zo veilig mogelijke werkplek. De werkgever is verplicht om maatregelen te treffen en aanwijzingen te geven die redelijkerwijs nodig zijn om te voorkomen dat een werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden schade lijdt.

De werkgever moet de risico's die er zijn op de werkvloer in kaart brengen in een zogenoemde RI&E, een risico-inventarisatie en evaluatie. Vervolgens moet er een plan van aanpak worden opgesteld waarin de maatregelen ter voorkoming van de vastgestelde risico’s zijn beschreven.

Ook is in de Arbowetgeving neergelegd dat de werkgever verplicht is om beleid te voeren dat gericht is op psychosociale arbeidsbelasting (PSA), waaronder ook valt beleid dat ziet op bescherming van de werknemer tegen agressie, discriminatie of seksuele intimidatie. Hoe ziet het PSA beleid van uw organisatie eruit?  Hoe heeft u het geïmplementeerd in de werkprocessen en hoe handhaaft u het beleid?

Grensoverschrijdend gedrag en secundaire zorgplicht 

Op uw organisatie rust niet alleen een zorgplicht om grensoverschrijdend gedrag van en tegenover eigen werknemers zo veel als mogelijk te voorkomen. Oók tegenover derde partijen kan op uw organisatie een zogenoemde secundaire zorgplicht rusten om zoveel als mogelijk te voorkomen dat zij slachtoffer worden van grensoverschrijdend gedrag door een andere partij. Denk bijvoorbeeld studenten van een onderwijsinstelling, patiënten in een zorginstelling, sporters op een sportverenigingen, klanten van een winkel en allerlei andere soorten ‘bezoekers’ die zich in uw organisatie bewegen. In voorkomende gevallen kan uw organisatie dus worden verweten onvoldoende toezicht te hebben gehouden op grensoverschrijdend gedrag door (primaire) partijen, wat tot aansprakelijkheid van uw organisatie kan leiden. Wat houdt die secundaire zorgplicht precies in, en in welke gevallen kan uw organisatie aansprakelijk worden gehouden voor grensoverschrijdend gedrag door (primaire) partijen waar u als (secundair) betrokken partij toezicht op had moeten houden?

De gevolgen van grensoverschrijdend gedrag voor overeenkomsten

In hoeverre kan seksueel grensoverschrijdend gedrag van medewerkers van uw organisatie ten opzichte van afnemers of toeleveranciers gevolgen hebben voor gesloten overeenkomsten? Kan dit een grond opleveren voor beëindiging van die overeenkomsten door opzegging of ontbinding of zelfs schadevergoeding op grond van wanprestatie? En in het laatste geval, in hoeverre kan die aansprakelijkheid worden uitgesloten (geëxonereerd)? Welke verbintenisrechtelijke gevolgen hangen samen met verwijzingen in commerciële contracten naar bijvoorbeeld een “code of conduct” waarin (ook) regels zijn verwoord over grensoverschrijdend gedrag?

Waarvoor kunt u bij ons terecht?

  • Juridische check op het PSA beleid
  • Indien u een (schade) claim heeft ontvangen
  • Wanneer u een boete heeft ontvangen van de Inspectie SZW
  • Beoordeling van de secundaire zorgplicht
  • Discussies of procedures over secundaire aansprakelijkheid
  • Een check van regelingen die zien op het voorkomen van grensoverschrijdend gedrag (gedragscode) of een klachtenregeling
  • De rol van de OR bij het maken van beleid om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen
  • Advisering hoe om te gaan met een melding van grensoverschrijdend gedrag
  • Advisering over disciplinaire maatregelen en ontslag

Wat kan Van Benthem & Keulen voor u betekenen?

Voor uw juridische vragen over (seksueel) grensoverschrijdend gedag, of het nu gaat om gedrag op de werkvloer, werkgeversaansprakelijkheid, uw secundaire zorgplicht of de gevolgen van grensoverschrijdend gedrag voor overeenkomsten, kunt u terecht bij onze specialisten op het gebied van arbeidsrecht, aansprakelijkheidsrecht en contractenrecht.

 

Webinar '(Seksueel) Grensoverschrijdend gedrag: Wat u als organisatie moet weten!'

Op 17 februari 2022 organiseerden wij het webinar ‘(Seksueel) Grensoverschrijdend gedrag: Wat u als organisatie moet weten!’. Tijdens dit webinar bespraken Lisa Schouten, advocaat arbeidsrecht en Petra klein Gunnewiek, advocaat aansprakelijkheidsrecht, grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Vervolgens ging Kirsten Maes, advocaat aansprakelijkheidsrecht en gepromoveerd op secundaire aansprakelijkheid in op grensoverschrijdend gedrag en de verantwoordelijkheid als organisatie ten opzichte van derde partijen. Prof. Marcel Ruygvoorn, advocaat contractenrecht, sloot de middag af met een presentatie over de gevolgen van grensoverschrijdend gedrag voor bestaande en nieuw te sluiten overeenkomsten.

Bent u HR Manager, General Counsel of bedrijfsjurist en heeft u dit webinar gemist? Neem dan contact op met Aletta Groeneveld via alettagroeneveld@vbk.nl om de terugkijk link te ontvangen.