Wij maken legal WHOA (Wet Homologatie Onderhands Akkoord)
Oplossingsgericht

WHOA (Wet Homologatie Onderhands Akkoord)

In 2021 is de Wet Homologatie Onderhands Akkoord ('WHOA') in werking getreden. Hierdoor kunnen ondernemingen en instellingen die in financieel zwaar weer verkeren en verwachten op korte termijn niet langer aan hun lopende verplichtingen te kunnen voldoen, schuldeisers (en aandeelhouders) een dwangakkoord aanbieden. Op die manier bestaat de mogelijkheid de schulden te saneren, een naderend faillissement te voorkomen en de onderneming of instelling weer levensvatbaar te maken. Ook voor schuldeisers kan de WHOA een goed instrument zijn. De schuldeisers komen bij een WHOA-akkoord namelijk in een betere situatie terecht dan in een faillissementsscenario.

Wat houdt de WHOA in?

Het (dwang)akkoord zoals dat op basis van de WHOA kan worden aangeboden, kan door de schuldenaar of een door de rechtbank aangewezen herstructureringsdeskundige worden vormgegeven. Denk daarbij aan:

  • het saneren van schulden
  • het omzetten van schulden in aandelen
  • het wijzigen van rechten van aandeelhouders
  • het wijzigen of beëindigen van reguliere overeenkomsten (behalve arbeidsovereenkomsten)

De schuldenaar is in beginsel vrij om te bepalen hoe het akkoord eruitziet en welke (groepen) schuldeisers bij het akkoord worden betrokken. Het akkoord moet qua inhoud, proces en financiële onderbouwing wel voldoen aan diverse (wettelijke) eisen. 

Wat is de doorlooptijd van de WHOA? 

Als een onderneming of instelling een akkoord aan haar schuldeisers (en aandeelhouders) wil aanbieden, is het belangrijk dat het proces niet te lang duurt. Eén van de voordelen van de WHOA is dat er relatief snel een akkoord gerealiseerd kan worden dat gehomologeerd (goedgekeurd) is door de rechtbank. Om dat te realiseren is een goede voorbereiding, juridische begeleiding en goede afstemming en communicatie met de schuldeisers essentieel. In de praktijk lopen wij er vaak tegenaan dat de financiële administratie van ondernemingen niet goed genoeg op orde is of dat een ondernemer start met een WHOA als het eigenlijk al te laat is. Wat ons betreft is het devies: zijn er beginnende tekenen van zwaar weer, win dan direct advies in.

Wat zijn de voorwaarden die de Belastingdienst aan een WHOA-akkoord stelt?

Eén van de grootste schuldeisers is vaak de Belastingdienst. De Belastingdienst stelt bepaalde voorwaarden om in te kunnen stemmen met een voorstel voor een akkoord. Zo moet de aangeboden regeling substantieel zijn en financieel gunstiger dan de verwachte opbrengst uit een faillissement. Daarnaast moet het akkoord voldoen aan de wettelijke vereisten. Ook moet bij de klasseindeling rekening worden gehouden met de preferente positie van de Belastingdienst en moet het aannemelijk zijn dat het aangeboden akkoord door de rechtbank zal worden gehomologeerd. Ook zal de Belastingdienst niet akkoord gaan als hij de enige schuldeiser is die wordt gesaneerd. U kunt dus geen WHOA-akkoord aanbieden aan alleen de Belastingdienst.

Als de Belastingdienst instemt met een akkoord, verleent hij kwijtschelding voor het deel van de belastingschuld dat onbetaald blijft. Als de Belastingdienst niet instemt, maar het akkoord wel door de rechtbank wordt gehomologeerd, verleent de Belastingdienst geen kwijtschelding voor het resterende deel van de belastingaanslagen, maar neemt hij geen verdere invorderingsmaatregelen. 

Wat is de positie van het bestuur bij een herstructurering?

Het bestuur van een rechtspersoon kan een WHOA-akkoord voorbereiden en aanbieden aan schuldeisers en aandeelhouders. Dit is slechts anders als er door de rechtbank een herstructureringsdeskundige is aangewezen. In dat geval is de herstructureringsdeskundige exclusief bevoegd om het akkoord aan te bieden en een homologatieverzoek in te dienen. Het bestuur kan wel een akkoord aan de herstructureringsdeskundige overhandigen met het verzoek dit aan de schuldeisers en aandeelhouders voor te leggen. Gedurende het WHOA-traject blijft het bestuur in alle gevallen volledig beschikkingsbevoegd over de onderneming of instelling. Het is van belang om dan goed samen te werken met de herstructureringsdeskundige. Wij zien dit wel eens anders gebeuren in de praktijk en dat komt de totstandkoming van het akkoord vaak niet ten goede. 

Wat is de positie van aandeelhouders bij een herstructurering?

Wanneer het bestuur van een rechtspersoon een WHOA-akkoord wil voorbereiden, heeft zij daar geen goedkeuring van de algemene vergadering van aandeelhouders voor nodig. Dat betekent niet dat de aandeelhouders niets meer te zeggen hebben. Wanneer de rechten van de aandeelhouders worden gewijzigd in het akkoord, hebben zij – net als schuldeisers – het recht om over het akkoord te stemmen.

Ook bij de uitvoering van een geslaagd akkoord heeft het bestuur grote vrijheid. Is voor de uitvoering van het gehomologeerde akkoord een besluit van de algemene vergadering van aandeelhouders nodig, dan treedt het vonnis tot homologatie van het akkoord daarvoor in de plaats.

Wat is de rol van de herstructureringsdeskundige of observator?

Op verzoek van een schuldeiser, aandeelhouder, de ondernemingsraad, de personeelsvertegenwoordiging of de schuldenaar zelf, kan de rechtbank een herstructureringsdeskundige aanwijzen. De herstructureringsdeskundige onderzoekt of een WHOA-akkoord mogelijk is en helpt de onderneming bij het opstellen en aanbieden van een akkoord aan de schuldeisers en aandeelhouders. Het bestuur is bij aanstelling van een herstructureringsdeskundige niet meer bevoegd om namens de onderneming een akkoord aan te bieden.

De rechtbank kan daarna een observator aanwijzen als het akkoord wel wordt voorbereid door de onderneming of instelling zelf. De observator houdt toezicht op de totstandkoming van het akkoord en controleert of de belangen van de gezamenlijke schuldeisers voldoende zijn gewaarborgd. Daarnaast kan de observator andere specifieke taken of opdrachten van de rechtbank krijgen. De observator heeft geen rol bij het daadwerkelijk aanbieden van het akkoord. Wij zijn ervaren met zowel de functie van herstructureringsdeskundige als observator.

Wat kunnen wij voor u betekenen bij een WHOA?

Onze advocaten hebben ruime ervaring met zowel WHOA-akkoorden als buitengerechtelijke herstructureringen. Daarnaast worden onze advocaten door de rechtbank aangewezen als herstructureringsdeskundige of observator. De opgedane kennis kan ook weer goed gebruikt worden in andere casus, waardoor wij u zeer goed kunnen begeleiden bij het aanbieden van een akkoord aan uw schuldeisers (en aandeelhouders). Maar omgekeerd kunnen wij ook goed meedenken met schuldeisers waaraan een akkoord wordt aangeboden. Ook hebben wij oog voor de eventuele fiscale gevolgen van een gerealiseerd akkoord (zoals bijvoorbeeld de kwijtscheldingswinst).

Wij werken nauw samen met grote en kleinere financieel adviseurs, die gespecialiseerd zijn in het opstellen van de benodigde financiële overzichten en de (bedrijfs)waarderingen die – ook voor de rechtbank – nodig zijn bij herstructureringen binnen en buiten de WHOA. Deze samenwerkingsverbanden zorgen voor een kundige en efficiënte aanpak van uw herstructureringsvraagstukken.