Wmo-normtijden KPMG-rapport zijn deugdelijk; maatwerk blijft nodig
10-12-2018
Op 10 december 2018 heeft de Centrale Raad van Beroep (hierna: ‘CRvB’) zich in twee (1 / 2) uitspraken uitgelaten over de vraag of de normtijden voor huishoudelijke ondersteuning, die zijn gebaseerd op het rapport Normering van de basisvoorziening ‘schoon Huis’ van KPMG Plexus en Bureau HHM (hierna: ‘KPMG-rapport’) door gemeenten mogen worden gehanteerd. Een relevante vraag daarbij is of het KPMG-rapport deugdelijk is en het onderzoek dat hieraan ten grondslag ligt is uitgevoerd door een onafhankelijke derde. Uit vaste rechtspraak van de CRvB volgt dat gemeenten bevoegd zijn om ter invulling van het begrip ‘schoon en leefbaar huis’ beleidsregels vast te stellen. Deze regels mogen echter niet willekeurig zijn en dienen op objectieve criteria, steunend op deugdelijk onderzoek verricht door onafhankelijke, geen belang bij de uitkomst hebbende derden, te berusten.
In de rechtspraak van de CRvB werd tot op heden alleen het CIZ Protocol Huishoudelijke Verzorging erkend als zijnde deugdelijk onderzoek. In dit protocol staan tijdseenheden beschreven voor de omvang van huishoudelijke ondersteuning. Door de gemeente Utrecht is aan KPMG Plexus en Bureau HHM de opdracht gegeven om een nieuw onderzoek te verrichten naar de vraag hoeveel uren aan huishoudelijke ondersteuning in het algemeen nodig is. Uit dit onderzoeksrapport volgt dat de basisurennorm van 104,9 uur per jaar (circa 2 uur aan huishoudelijke ondersteuning per week) realistisch is.
De CRvB oordeelt allereerst dat het onderzoek is uitgevoerd door een onafhankelijke partij zonder belang bij de uitkomst van het onderzoek. Door de betrokkene is een tegenrapport ingediend van het bureau Hofman waaruit volgt dat het in het KPMG-rapport beschreven onderzoek niet met grote stelligheid kan leiden tot objectieve harde urennormen voor schoonmaak. De CRvB overweegt dat alhoewel het onderzoek van KPMG niet voldoet aan de in het rapport-Homan bedoelde wetenschappelijke maatstaven, dit rapport evenwel kwalificeert als deugdelijk onderzoek in de zin van de Wmo 2015. Wel is bij de toepassing van het KPMG-rapport door gemeenten van belang dat zij in elk individueel geval onderzoeken of de toepassing van de urennorm in het individuele geval dient te worden aangepast. Maatwerk blijft nodig!
In de twee zaken oordeelt de CRvB daarnaast dat het KPMG-rapport door de betreffende gemeenten ook niet juist is toegepast, aangezien op onderdelen van het rapport is afgeweken zonder deugdelijke onderbouwing. In de onderhavige gevallen hebben de colleges zich bij de besluitvorming dan ook niet gebaseerd op onafhankelijk en deugdelijk onderzoek. In één van de uitspraken voorziet de CRvB om die reden zelf in de zaak met toepassing van het CIZ Protocol Huishoudelijke Verzorging.
De in de Legal Update van 25 oktober jl. besproken uitspraken zijn relevant voor de rechtspraktijk. Op 8 oktober 2018 heeft de CRvB in een uitspraak geoordeeld dat gemeenten in het besluit en/of Wmo-beleid tijdseenheden moeten opnemen voor de vaststelling van de omvang van huishoudelijke ondersteuning. Deze tijdseenheden moeten zijn gebaseerd op deugdelijk onderzoek. Uit de in deze Legal Update besproken uitspraken volgt dat het KPMG-rapport en de daarin opgenomen basisnorm hieraan in beginsel voldoet. Bij de uitwerking van dit rapport in het gemeentelijk beleid en de beoordeling in het individuele geval blijkt echter dat de beïnvloedingsfactoren ook dienen te worden uitgewerkt. Deze factoren dienen ook te berusten op deugdelijk onderzoek. Ook afwijkingen van het KPMG-rapport dienen te berusten op deugdelijk onderzoek.
Op basis van de actuele rechtspraak van de CRvB is duidelijk dat gemeenten de normering van de huishoudelijke hulp dienen uit te werken in tijdseenheden. Deze tijdseenheden dienen te berusten op deugdelijk onderzoek. In dat kader kunnen gemeenten zich baseren op het CIZ Protocol Huishoudelijke Verzorging of het KPMG-rapport. In dat laatste geval is nader onderzoek en een nadere uitwerking in het gemeentelijk beleid noodzakelijk.
Dit is een Legal Update van Wouter Koelewijn en Bastiaan Wallage.
