Wet stikstofreductie en natuurverbetering (Wsn) per 1 juli in werking

23-06-2021

De Wet stikstofreductie en natuurverbetering (hierna: Wsn) treedt per 1 juli 2021 in werking, samen met het Besluit stikstofreductie en natuurverbetering (hierna: Bsn). Deze regelgeving moet voorzien in een nieuwe, structurele aanpak van de stikstofproblematiek. De Afdeling advisering van de Raad van State (hierna: de Afdeling) heeft inmiddels geadviseerd over het Bsn. Naar aanleiding daarvan heeft Minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (de toelichting bij) het Bsn gewijzigd.

In deze Legal Update gaan wij in op de belangrijkste adviespunten van de Afdeling en de wijzigingen in de regelgeving naar aanleiding daarvan. Ook staan wij stil bij de gevolgen voor de praktijk.

Kritiek Afdeling

Omgevingswaarden

De Wsn bevat onder andere de resultaatsverplichting om stapsgewijs de stikstofbelasting op stikstofgevoelige habitattypes in de Natura 2000-gebieden onder de kritische depositiewaarde te krijgen. Hiertoe zijn een drietal omgevingswaarden opgenomen in de wet voor 2025, 2030 en 2035.

De Afdeling advisering merkt hierover op dat het ontwerpbesluit geen inzicht geeft in de maatregelen die nodig zijn om de omgevingswaarde voor stikstofdepositie in 2035 (verdubbeling van stikstofreductie ten opzichte van 2030) te behalen. Stikstofvermindering is nodig en gezien de lange realiseringstermijn moet dat inzicht wel nu al worden geboden. De Afdeling adviseert daarom in de toelichting toereikend te motiveren op welke wijze de omgevingswaarde voor 2035 behaald zal worden.

Legaliseringsprogramma

De Wsn bevat ook de verplichting om een legaliseringsprogramma op te stellen, met bron- en eventuele natuurmaatregelen, om te zorgen voor legalisering van activiteiten waarvoor ten tijde van het Programma Aanpak Stikstof 2015–2021 (PAS) geen natuurvergunning nodig was.

De Afdeling vindt onduidelijk wat het onderscheid is tussen dit legaliseringsprogramma en het programma stikstofvermindering en natuurverbetering van de Wsn, dat beoogt de stikstofuitstoot in algemene zin omlaag te brengen. Ook mag de voor het legaliseringsprogramma benodigde stikstofruimte niet deels uit de ontwikkelreserve van het programma stikstofreductie en natuurverbetering komen.
De Afdeling adviseert daarom een zelfstandig programma van maatregelen op te nemen in de toelichting ter legalisering van projecten die onder het PAS waren vrijgesteld.

Aanpassing Bsn

De toelichting op het Bsn is gewijzigd naar aanleiding van de kritiek van de Afdeling. Voor de omgevingswaarden wordt nu opgemerkt dat de daarvoor benodigde maatregelen voor de periode 2030-2035 nader vorm zullen krijgen in het programma stikstofreductie en natuurverbetering, onder andere middels een 'routekaart'. Dit programma is nu in voorbereiding.

Het onderscheid tussen het legaliseringsprogramma en het programma stikstofvermindering en natuurverbetering is ook verduidelijkt in de toelichting. Effecten van bronmaatregelen die nodig zijn om de doelen van het programma stikstofreductie en natuurverbetering te behalen, zullen niet worden ingezet in het kader van het legalisatieprogramma.

Gevolgen voor de praktijk

Een direct merkbare verandering van de Wsn is dat voor de bouwsector per 1 juli een gedeeltelijke vrijstelling van de Natura 2000-vergunningplicht geldt. De tijdelijke gevolgen van door de bouw veroorzaakte stikstofdepositie kunnen daarmee buiten beschouwing worden gelaten bij de natuurvergunning. De vrijstelling geldt alleen voor tijdelijke stikstofemissies tijdens de bouw, sloop en aanleg. De vrijstelling geldt dus niet voor structurele stikstofemissies in de gebruiksfase of voor andere emissies dan stikstof.