Inkoop in het sociaal domein, zijn deze plannen het medicijn?

31-01-2019

Aanbesteden in het sociaal domein gaat niet altijd van een leien dakje. In december 2018 werd zelfs door leden van de Tweede Kamer voor afschaffing van de aanbestedingsplicht in het sociaal domein gepleit (hetgeen natuurlijk in strijd is met de Europese aanbestedingsregels). Afgelopen 24 januari informeerde de Minister van VWS de Tweede Kamer per brief over zijn plannen om de aanbestedingspraktijk beter aan te laten sluiten bij de aard van het sociale domein.

Onderdeel van de aanpak van de Minister is het ondersteunen van gemeenten en aanbieders door:

  • Het beschikbaar maken van kennis over inkoop en contractering. Eerder werd al een kennis- en praktijkweek georganiseerd en verscheen er een handreiking van PIANOo
  • Het vormgeven van goede zorg en ondersteuning voor de burger. Om dit te bereiken zijn programma’s georganiseerd (bijvoorbeeld Zorg voor Jeugd) en is aandacht besteed aan versterking van het opdrachtgeverschap van gemeenten. Verder heeft het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) onderzocht hoe gemeenten jeugdhulp inkopen op kwaliteit.
  • Het verminderen van administratieve lasten van inkoop. In dit kader is een programma opgezet dat aanbieders ondersteunt bij het standaardiseren van de administratieve afhandeling van zorg en jeugdhulp. Ook is afgelopen 22 januari een wetsvoorstel aangenomen, waarmee de minister gemeenten kan verplichten samen te werken bij de inkoop van jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning en standaardisering kan worden afgedwongen.

De komende periode wil de minister zijn doelen verder verwezenlijken door onder andere een tijdelijke helpdesk voor gemeenten en aanbieders te ontwikkelen en een overzicht van kennis en jurisprudentie over het wijzigen van contracten en een factsheet over langdurige contracten ter beschikking te stellen. Voor kleine aanbieders zal extra ondersteuning geboden worden. De kennis- en praktijkweek krijgt een vervolg in mei 2019. Ook zullen verscheidene workshops en leernetwerken voor gemeenten en aanbieders worden georganiseerd door onder andere PIANOo.

Naast het ondersteunen van gemeenten en aanbieders, wil de minister ook actie ondernemen in Europa. Zijn uitgangspunt is dat in het sociaal domein zaken als lokaal partnerschap, samenwerking en continuïteit vóór zouden moeten gaan op concurrentieoverwegingen. Hiertoe heeft hij een inzending bij het REFIT-platform (onderdeel van de Better Regulation Agenda van Vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans) ingebracht, waarin hij de problematiek van aanbesteden in het sociaal domein uiteen heeft gezet. De minister wil ook in kaart brengen hoe andere lidstaten hiermee omgaan en of zij vergelijkbare problemen ervaren als Nederland. De Europese Commissie heeft aangegeven Nederland te willen bezoeken om de problematiek intensief door te spreken.

Het is afwachten hoe de plannen van de minister zich zullen ontwikkelen in de praktijk en of één en ander daadwerkelijk leidt tot een versoepeling van de inkoop in het sociale domein.

Dit is een Legal Update van het team Aanbestedingsrecht en het team Zorg & Sociaal domein.

Download als pdf

Specialist(en)