Demissionaire kabinet wil de leeftijdsgrens aansprakelijkheid ouders mogelijk verhogen

Uit een persbericht dat vandaag is verschenen blijkt dat minister Dekker aan de Tweede Kamer heeft laten weten dat hij de mogelijkheden heeft verkend om ouders meer aan te spreken op strafbaar gedrag van hun kinderen. Een van de door hem genoemde mogelijke maatregelen is het verruimen van de aansprakelijkheid van ouders voor schade die hun kinderen hebben veroorzaakt.

De situatie nu

Kinderen tot 14 jaar kunnen niet aansprakelijk worden gehouden voor schade die onrechtmatig door hen veroorzaak is (art. 6:164 BW). Die aansprakelijkheid rust op grond van art. 6:169 lid 1 BW uitsluitend op degene(n) die het ouderlijk gezag of de voogdij uitoefent. Deze aansprakelijkheid is niet gebaseerd op een eigen fout, maar op de ‘hoedanigheid’ waarin een ouder zich verkeert. Daarvoor is overigens niet vereist dat het kind bij de ouder(s) inwoont. Een actueel voorbeeld vormen de avondklokrellen, waarbij ook minderjarige kinderen betrokken waren. In verschillende media werd gemeld dat de ouders van een 13-jarige betrokkene bij de avondklokrellen werden veroordeeld om de 18.000,00 euro schade te vergoeden die hun zoon tijdens het rellen had veroorzaakt. Het vonnis lijkt echter niet te zijn gepubliceerd.

Kinderen van 14 en 15 jaar kunnen daarentegen wél tot vergoeding van de schade gehouden worden wanneer aan alle voorwaarden voor aansprakelijkheid is voldaan. De ouders zijn op grond van art. 169 lid 2 BW in beginsel medeaansprakelijk voor de schade, tenzij de ouders aantonen dat hen niet kan worden verweten dat zij de gedraging van het kind niet hebben belet.

Kinderen vanaf 16 jaar zijn zelf aansprakelijk voor schade die zij aan derden veroorzaken. De ouders in beginsel niet, tenzij hen uiteraard zelf een zodanig ‘direct’ verwijt kan worden gemaakt, dat zij zelf onrechtmatig hebben gehandeld als bedoeld in art. 6:162 BW.

Het voorstel van minister Dekker

Naar aanleiding van de recente rellen en steekpartijen wenst demissionair minister Sander Dekker van Rechtsbescherming de aansprakelijkheid van ouders uit te breiden. In de praktijk blijkt schade op 16- en 17-jarigen namelijk moeilijk verhaalbaar en de ouders zijn in dat geval dus ook niet verplicht om die kosten op zich te nemen, waardoor de benadeelde zijn of haar schade vaak niet vergoed ziet. Door de ouders van 16- en 17-jarigen (ook) aan te spreken op de financiële gevolgen van strafbaar gedrag van hun kind, hoopt de minister een extra ‘stok achter de deur’ te creëren om ouders hun verantwoordelijkheid te laten nemen. De minister merkt daarover op: “Minderjarige kinderen die worden opgepakt met messen op zak of die ’s avonds laat op straat de boel kort en klein slaan. Je vraagt je soms af waar de ouders zijn. We bieden hulp bij de opvoeding. Maar het is ook nodig ouders nadrukkelijker te wijzen op de verantwoordelijkheid voor hun kinderen.”

Om medewerking van opvoeders te krijgen, kan ook de zogenoemde ‘parenting order’ zoals ze die in Engeland kennen worden overwogen. Na de voorwaardelijke veroordeling van een kind kan de rechter in zijn beslissing ook ouders verplichten mee te werken aan bepaalde voorwaarden, zoals hulp accepteren bij de opvoeding.

Een volgend kabinet zal de knoop moeten doorhakken over de invoering en precieze invulling van de maatregelen. Minister Dekker gaat in de tussentijd door met het uitwerken van de plannen.

Dit is een Legal Update van Lisan Homan en Kirsten Maes.

Download als pdf