De UAV-gc 2025: aansprakelijkheid

Op 14 januari 2025 zijn de UAV-gc 2025 (Uniforme Administratieve Voorwaarden voor Geïntegreerde Contractvormen 2025) gepresenteerd, de nieuwe versie van de standaard algemene voorwaarden voor geïntegreerde (bouw)contracten. In drie Legal Updates bespreken wij de belangrijke wijzigingen ten opzichte van de voorganger, de UAV-gc 2005. In deel 1 bespraken wij de wijzigingen ten aanzien van de informatieplichten. In deze Legal Update bespreken we de vernieuwde benadering van aansprakelijkheid binnen geïntegreerde bouwcontracten. In de derde en laatste Legal Update uit deze serie gaan we in op het wijzigingen van de opdracht onder de UAV-gc 2025.

Aanpassingen ten opzichte van de UAV 2005

Deze herziening in de UAV-gc 2025 is gericht op een duidelijke verdeling van verantwoordelijkheden tussen opdrachtgever en opdrachtnemer, zowel vóór als na de oplevering van het werk. Om dit te bereiken is §28 UAV-gc 2005 in de 2025-versie opgedeeld in twee paragrafen (§28a en §28b UAV-gc 2025). Daarnaast is de Model Basisovereenkomst (MBO) aangepast zodat de MBO in combinatie met de UAV-gc 2025 voldoen aan de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen.

§28a UAV-gc 2025: Aansprakelijkheid vóór de oplevering

In feite is §28a UAV-gc 2025 een nieuwe paragraaf, aangezien §28 UAV-gc 2005 alleen zag op aansprakelijkheid na oplevering Voor de oplevering is de aansprakelijkheid van de opdrachtnemer onder de UAV-gc 2025 beperkt tot zes soorten schade, die zowel directe als indirecte schade betreffen. 

§28a lid 1 UAV-gc 2025:

'Indien de Opdrachtnemer aansprakelijk is voor een gebrek in het Werk en/of voor schade die zich vóór de feitelijke datum van oplevering manifesteert, of de Opdrachtgever in verband met dat gebrek of die schade dient te vrijwaren tegen aanspraken van derden, is zijn verplichting tot schadevergoeding respectievelijk verplichting tot vrijwaring beperkt tot: 

1. de directe schade, zijnde de kosten ter zake van het herstel van het gebrek in het Werk en schade aan het Werk; 
2. de directe schade, zijnde de schade aan andere werken en eigendommen van de Opdrachtgever, schade aan eigendommen van derden, letselschade en overlijdensschade; 
3. de indirecte schade als gevolg van schade aan andere werken en eigendommen van de Opdrachtgever; 
4. de indirecte schade als gevolg van schade aan eigendommen van derden; 
5. de indirecte schade als gevolg van letsel of overlijden; 
6. en de overige indirecte schade, tot een maximum van 10% van de in de Basisovereenkomst vastgelegde prijs voor zover die prijs verband houdt met de realisatie van het Werk.'

De aansprakelijkheid van de opdrachtnemer wordt hiermee enigszins beperkt. De belangrijkste beperking ziet op 'overige indirecte schade', waarbij de aansprakelijkheid gemaximeerd is tot 10% van de aanneemsom. Dit betekent dat in geval van bijvoorbeeld gevolgschade, de opdrachtnemer niet meer dan dit percentage van de totale prijs die verband houdt met het Werk hoeft te vergoeden. 

§28b UAV-gc 2025: Aansprakelijkheid na de oplevering

Na de oplevering wordt onderscheid gemaakt op basis van de periode waarin een gebrek zich manifesteert:

• Binnen twee jaar na oplevering: De aansprakelijkheid van opdrachtnemer voor een gebrek in het Werk is beperkt tot dezelfde soorten schade als opgenomen onder §28a lid 1 UAV-gc 2025. De aansprakelijkheid voor de kosten voor het herstel van een gebrek en schade aan het Werk (§28b lid 2 sub a UAV-gc 2025) is in deze periode beperkt tot maximaal 100% van de aanneemsom, terwijl de aansprakelijkheid voor overige indirecte schade beperkt is tot 10% van de aanneemsom. Ten aanzien van de overige soorten schade opgenomen in §28b lid 2 UAV-gc 2025 geldt geen beperking van de aansprakelijkheid.
• Vanaf twee jaar na oplevering: Voor gebreken die zich na deze periode openbaren, is de aansprakelijkheid beperkt tot de soorten schade opgenomen in §28b lid 2 UAV-gc 2025, met een maximum van 10% van de aanneemsom en een minimum van €1.500.000,-. Dit houdt in dat, ongeacht de hoogte van de aanneemsom, de aansprakelijkheid voor opdrachtnemer niet verder gelimiteerd wordt dan €1.500.000,- 

Implementatie van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb)

De inwerkingtreding van de Wkb op 1 januari 2024 heeft geleid tot aanpassingen in de aansprakelijkheid voor gebreken na oplevering (zie art. 7:758 lid 4 BW en onze eerdere Legal Update 'De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen in het privaatrecht'). §28 UAV-gc 2005 was in strijd met art. 7:758 lid 4 BW. Afwijken van art. 7:758 lid 4 BW mag niet bij algemene voorwaarden, maar alleen in de overeenkomst zelf. Om die reden zijn in artikel 13a MBO twee opties opgenomen:

1. Een regeling conform artikel 7:758 lid 4 BW, waarbij de opdrachtnemer na oplevering aansprakelijk is voor gebreken die bij de oplevering niet zijn ontdekt, tenzij die gebreken niet aan hem toe te rekenen zijn. 
2. Een regeling in afwijking van artikel 7:758 lid 4 BW, waarbij de opdrachtnemer na oplevering in beginsel niet aansprakelijk is voor gebreken, tenzij de gebreken aan opdrachtnemer zijn toe te rekenen en opdrachtgever de gebreken niet bij de oplevering op had moeten ontdekken.

Als er geen keuze wordt gemaakt, geldt de regeling conform art. 7:758 lid 4 BW.

Wat betekent dit voor de praktijk?

Het zal duidelijk zijn dat er ook onder de UAV-gc 2025 een behoorlijk omvangrijke aansprakelijkheid bij opdrachtnemers ligt. De vraag is dan of de aansprakelijkheidsbepalingen uit de UAV-gc 2025 altijd toegepast moeten worden. Omdat de UAV-gc 2025 paritair tot stand zijn gekomen (dat wil zeggen na overleg tussen vertegenwoordigers van aanbestedende diensten en vertegenwoordigers van opdrachtnemers), is dat voor aanbestedende diensten in principe wel het geval. De UAV-gc 2025 zijn – vanwege het paritaire karakter – te zien als redelijke voorwaarden zoals bedoeld in Gids proportionaliteit. Bij aanbestedingen is het uitgangspunt dat aanbestedende diensten daar niet van afwijken, tenzij daar een goede reden voor is (het 'comply or explain' principe). 

Desondanks kan afwijken van §28a en §28b UAV-gc 2025 soms noodzakelijk zijn. Samen met de UAV-gc 2025 is een toelichting gepubliceerd (CROW, januari 2025). In de toelichting bij hoofdstuk 11, waar §28a en §28b onderdeel van zijn, wordt onderkend dat de aansprakelijkheidsbepalingen niet in alle gevallen proportioneel zullen zijn. Als onverkorte toepassing van de aansprakelijkheidsbepalingen van de UAV-gc 2025 in een specifiek geval niet proportioneel is, zullen inschrijvers daar bij de aanbesteding op moeten wijzen en onderbouwde voorstellen voor afwijking moeten doen. Vervolgens is het aan de aanbestedende dienst om een afweging te maken, waarbij met name de risico's en verzekerbaarheid een belangrijke rol spelen.

Wilt u meer weten over (aansprakelijkheid van geïntegreerde bouwcontracten en/of de wijzigingen ten aanzien van de informatieplichten onder) de UAV-gc 2025? Luister dan ook naar aflevering 125 van onze tweewekelijkse podcast Licht op Legal, "De UAV GC 2025: Wat betekent de wijziging in de informatieplichten in de bouwpraktijk?" of neem contact op met één van onze specialisten. 

Dit is een Legal Update van Frederike Linssen.