Mijn contractspartij biedt een WHOA-akkoord aan: Wat nu?

Als gevolg van de recente economische ontwikkelingen komen steeds meer ondernemingen in zwaar weer terecht. Ook het aantal uitgesproken faillissementen neemt sinds kort weer toe. Belangrijk is daarom dat u op tijd de problemen binnen uw onderneming signaleert en daarop de juiste acties onderneemt. In deze vijfde blog van de 8-delige blogreeks 'Herstructureren in crisistijd', gaat Rhea Bask in op het WHOA-akkoord en de stappen die u kunt ondernemen wanneer uw contractspartij zo'n akkoord wil aanbieden.

Sinds 1 januari 2021 kunnen financieel noodlijdende ondernemingen hun schulden saneren door middel van een zogeheten WHOA-akkoord (Wet Homologatie Onderhands Akkoord). Steeds vaker krijgen ondernemers te maken met dergelijke saneringsakkoorden van hun schuldenaren. Waar moet u precies op letten wanneer u een WHOA-akkoord krijgt aangeboden?

Het WHOA-akkoord: Wat houdt het in?

Een WHOA-akkoord kan worden aangeboden door schuldenaren die voorzien dat zij binnen afzienbare tijd hun opeisbare schulden niet meer kunnen voldoen. Er moet dus sprake zijn van een dreigend faillissement.

Het WHOA-akkoord betreft een zogeheten dwangakkoord. Dit betekent dat ook schuldeisers die het niet eens zijn met het saneringsvoorstel aan het akkoord gebonden worden. Hiervoor is wel vereist dat tenminste één klasse schuldeisers met het akkoord instemt en dat de rechter het akkoord vervolgens algemeen verbindend verklaart (homologeert).

Een WHOA-akkoord kan verschillende afspraken behelzen. Zo kan een schuldenaar zijn wederpartijen een gedeeltelijke betaling van hun vorderingen aanbieden (veelal een percentage) tegenover een kwijting van de restschuld. Ook kan het WHOA-akkoord uitstel van betaling inhouden. Wanneer tussen schuldenaar en schuldeiser sprake is van een (duur)overeenkomst, bijvoorbeeld een leveranciersovereenkomst of een huurovereenkomst, kan die overeenkomst in het kader van een WHOA-akkoord worden gewijzigd of beëindigd. Arbeidsovereenkomsten vormen hierop een uitzondering. Deze overeenkomsten of vorderingen vallen buiten de reikwijdte van de WHOA. Dit geldt ook voor vorderingen van het pensioenfonds.

Wat zijn de voorwaarden van een WHOA-akkoord?

Klassenindeling

Bij de WHOA geldt de regel 'gelijke monniken, gelijke kappen'. Schuldeisers aan wie het akkoord wordt aangeboden, worden op basis van hun posities verdeeld in klassen. Aan schuldeisers in dezelfde klasse wordt altijd hetzelfde aanbod gedaan. Het aanbod van de schuldenaar kan wel per klasse verschillen. De schuldenaar is vrij in het (naar redelijkheid) bepalen van de klassenindeling.

Faillissementsscenario

Bij ieder WHOA-akkoord zal één vraag centraal staan: is het aanbod van de schuldenaar beter en/of hoger dan wat de schuldeisers in het geval van een faillissement zouden ontvangen? In faillissement zijn de meeste schuldeisers vaak slechter af dan wanneer de onderneming wordt voortgezet. Het WHOA-akkoord is bedoeld om het faillissement en bijbehorende waardevermindering te voorkomen. Het WHOA-akkoord mag daarom alleen worden aangeboden wanneer de schuldeisers met het akkoord beter af zijn dan in een faillissement.

Informatieverplichtingen van de schuldenaar

Het is de bedoeling dat de schuldenaar zelf de nodige informatie aan zijn schuldeisers beschikbaar stelt om te kunnen bepalen of het akkoord voor hen voordelig is. In de wet is hiervoor een uitgebreide lijst aan informatie opgenomen. Wordt de informatie uit die lijst niet verschaft, althans in onvoldoende mate, dan zal de rechtbank het akkoord niet homologeren. Daarvoor is niet vereist dat schuldeisers tegen het akkoord stemmen. Het betreft een voorwaarde waaraan de rechter het akkoord ambtshalve toetst.

Hoe bepaal ik mijn stem in een WHOA-akkoord?

Wanneer u een WHOA-akkoord krijgt aangeboden, krijgt u veelal een termijn van enkele weken om uw stem uit te brengen. Voordat u een stem uitbrengt, is het allereerst van belang om te bepalen of u voldoende informatie heeft ontvangen van de schuldenaar om een juiste afweging te maken. Heeft de schuldenaar bijvoorbeeld voldoende toegelicht waarom een WHOA-akkoord de voorkeur verdient boven een faillissement en wat de toekomstperspectieven van de onderneming zijn? Wat zou de situatie in het geval van faillissement zijn? Wie zijn de andere schuldeisers en hoe zit de klassenindeling in elkaar? Is een faillissement van de onderneming zonder WHOA-akkoord daadwerkelijk onvermijdelijk? Wanneer de schuldenaar onvoldoende informatie verstrekt, kan u uw positie niet goed bepalen en kan het akkoord ook niet worden gehomologeerd.

Daarnaast is het belangrijk om vast te stellen of u in de juiste klasse bent ingedeeld en of uw vordering juist is genoteerd. Wanneer u niet in de juiste klasse bent ingedeeld – bijvoorbeeld wanneer er geen rekening is gehouden met uw preferente positie of uw zekerheidsrechten, zoals een eigendomsvoorbehoud of pandrecht – zal u tegen het akkoord moeten stemmen. Indien de schuldenaar het akkoord vervolgens alsnog voor homologatie voorlegt, dient u zo snel als mogelijk bezwaar aan te tekenen bij de rechtbank.

Dergelijke bezwaren zal u ook moeten aantekenen wanneer het WHOA-akkoord voor u geen betere positie oplevert dan in het geval van faillissement. Schuldeisers mogen in geen geval slechter af zijn bij een WHOA-akkoord; in dat geval dient de schuldenaar simpelweg het faillissement aan te vragen of een beter aanbod te doen.

Wat houdt een homologatie bij de rechter precies in?

Omdat de WHOA een dwangakkoord betreft, kan het verregaande gevolgen voor schuldeisers hebben. In de wet zijn daarom een tal van voorwaarden geformuleerd voor homologatie van het akkoord. Een homologatie vindt pas plaats nadat een rechter het akkoord op de inhoud en de totstandkoming heeft getoetst.

Een akkoord kan aan de rechter worden voorgelegd zodra één klasse met het akkoord heeft ingestemd. Een rechter zal het akkoord altijd toetsen aan algemene afwijzingsgronden. Eén van die afwijzingsgronden is het niet voldoen aan de informatieverplichtingen door de schuldenaar, zoals ook hiervoor genoemd. Ook zal de rechter beoordelen of schuldeisers voldoende tijd hebben gehad om een besluit te nemen over het akkoord.

Naast deze algemene afwijzingsgronden kunnen tegenstemmende schuldeisers zelf bezwaar maken tegen het akkoord en zich beroepen op aanvullende afwijzingsgronden. Die betreffen bijvoorbeeld het niet naleven van de wettelijke rangorde, of het aanbieden van een te laag bedrag (minder dan 20% van de vordering) aan mkb-schuldeisers.

Alle schuldeisers die bij het akkoord zijn betrokken, ontvangen bericht wanneer het akkoord ter zitting wordt behandeld. Dit is tegelijkertijd ook het enige moment dat de schuldeisers zich tot de rechter kunnen wenden; tijdens de onderhandelingen of stemming over het akkoord is dit niet mogelijk. Schuldeisers kunnen tot kort voor de zitting hun bezwaren kenbaar maken. Let wel: een zitting vindt in de regel al 8 tot 14 dagen na de stemming plaats.

Kortom

Wanneer u een WHOA-akkoord krijgt aangeboden, is het van belang om snel te handelen. De termijnen binnen de WHOA zijn relatief kort. Belangrijk is dat u voor zichzelf bepaalt of u met het akkoord kan instemmen. Zo niet, dan is het aan te raden om tijdig actie te ondernemen en bezwaar te maken tegen een eventuele homologatie van het akkoord. Wanneer een akkoord eenmaal wordt gehomologeerd, kan dit niet meer worden teruggedraaid. De wet stelt namelijk geen hoger beroep of cassatie open.

Is een van uw contractspartijen betrokken in een WHOA-procedure of heeft u een WHOA-akkoord aangeboden gekregen en wilt u meer informatie over de door u te ondernemen stappen? Neem dan gerust contact op met een van onze specialisten. Wij zijn u graag van dienst.

Download als pdf