De werking van de WHOA-procedure bij een dwarsliggende bank

Bij steeds meer ondernemingen nemen de financiële problemen toe. Bevindt ook uw onderneming zich momenteel in zwaar weer of is de kans aanwezig dat uw onderneming de komende maanden in zo'n situatie terecht komt? Dan is het goed om te weten wat u nu al kunt doen om erger te voorkomen

In onze blogreeks 'Herstructurering: Waar moet u op letten?' bespreken wij tweewekelijks een onderwerp dat voor u als ondernemer van belang is om een eventueel faillissement voor te zijn, schade te beperken of aansprakelijkheid van uw onderneming of van u als bestuurder te voorkomen. Per onderwerp geven wij u praktische handvatten en concrete tips. In deze blog bespreken wij de rol van de bank als schuldeiser.

Welke invloed heeft de WHOA-procedure op de positie van de bank als schuldeiser?

Banken spelen als financierende instantie vaak een belangrijke rol bij het aanpakken van financiële problemen van ondernemingen. De bank bepaalt immers welke financiële ruimte zij ondernemingen in moeilijkheden kan bieden. Een bank die niet bereid is om mee te werken aan een herstructurering maakt het moeilijk voor de ondernemer om zijn bedrijfsvoering voort te zetten. Echter, met de invoering van de WHOA (Wet Homologatie Onderhands Akkoord) per 1 januari 2021 is er meer ruimte ontstaan voor ondernemingen. Door het starten van een zogeheten WHOA-procedure kan een ondernemer in financiële moeilijkheden aan zijn schuldeisers (en dus ook aan de bank) een dwangakkoord opleggen buiten faillissement. In zo'n situatie kan een bank worden gedwongen om met een herstructureringsplan akkoord te gaan en zelfs verplicht worden hierna door te gaan met de financiering van een onderneming.

Wat is de WHOA-procedure?

Vóór de invoering van de WHOA gold dat het alleen mogelijk was om een onderhands akkoord (buiten faillissement) te arrangeren wanneer alle betrokken partijen hiermee akkoord gingen. Hierdoor ging soms een levensvatbare onderneming failliet doordat één of een paar schuldeisers dwarslagen bij een herstructurering. Met de invoering van de WHOA kan de rechter een door de ondernemer aangeboden akkoord (waarmee een of meerdere partijen niet instemmen) goedkeuren en deze opleggen aan tegenstemmende schuldeisers (homologeren). In het artikel 'Stappenplan WHOA-procedure' gaan wij nader in op wat er bij een WHOA-procedure komt kijken.

Een voorbeeld uit de praktijk: de IHC/Rabobank-uitspraak

Een mooi voorbeeld is de IHC/Rabobank -uitspraak van 9 maart 2023. Scheepsbouwer Royal IHC verkeerde in financiële problemen en was daarom voornemens haar dochteronderneming IQIP te verkopen. Met de verkoopprijs van IQIP zou IHC haar schulden kunnen afbouwen en zodoende verder ondernemen. Enkele banken die IHC financierden vreesden echter dat door de verkoop van deze winstgevende dochter IHC niet toekomstbestendig zou zijn. Van de negen banken wilden daarom drie van hen, waaronder de Rabobank, niet meewerken aan de verkoop van de dochteronderneming. IHC startte vervolgens een WHOA-procedure om de desbetreffende banken via de rechter te dwingen akkoord te gaan met de financiële reddingsoperatie en hen te verplichten ook na de herstructurering met hun krediet betrokken te blijven bij IHC. Rabobank bleef zich hiertegen verzetten, maar dat bleek niet succesvol voor de bank. De rechtbank oordeelde dat Rabobank medewerking moest verlenen aan het herstructureringsplan.

De verplichting voor Rabobank tot medewerking en doorfinanciering

De rechtbank stelde daarbij voorop dat een ruime meerderheid van de stemgerechtigde schuldeisers voor het akkoord had gestemd. Hieruit leidde de rechtbank af dat een meerderheid van de stemgerechtigde schuldeisers voldoende vertrouwen had dat IHC na de herstructurering winstgevend zou kunnen opereren. Daarbij was naar het oordeel van de rechtbank op basis van het door IHC opgestelde businessplan, dat positief is beoordeeld door de financieel adviseur van IHC, voldoende aannemelijk dat de onderneming na de beoogde herstructurering levensvatbaar zou zijn.

De rechtbank was daarnaast van oordeel dat de WHOA het zelfs toelaat dat de banken kunnen worden verplicht in de toekomst financiering aan IHC te blijven verstrekken op basis van (voorafgaand aan de herstructurering) bestaande kredietfaciliteiten. Ondanks dat IHC een gedaantewisseling ondergaat door de verkoop van haar winstgevende dochter en Rabobank hier niet mee instemt, moet de bank IHC aldus blijven financieren. Dit betekent dat Rabobank bijvoorbeeld een rol moet blijven spelen bij het verstrekken van bankgaranties op het moment dat IHC nieuwe opdrachten aangaat. Deze bankgaranties geven leveranciers de zekerheid dat ze worden betaald voor geleverde goederen en producten.

Kortom

Ook een machtige partij als de bank kan via een WHOA-procedure gedwongen worden om akkoord te gaan met een financiële herstructurering. Daarnaast kan de bank via een WHOA-procedure verplicht worden door te gaan met de financiering van een onderneming na de herstructurering.

Tips

Om de kans op slagen van een WHOA-procedure te vergroten op het moment dat er sprake is van een dwarsliggende grote partij, moet u de volgende punten in acht nemen.

• Zorg dat u goed contact heeft (voor zover mogelijk) met al uw schuldeisers
• Stel een overtuigend businessplan op waaruit volgt dat uw onderneming na de herstructurering levensvatbaar is
• Win extern advies in over de geloofwaardigheid van het herstructureringsplan
• Bereid het WHOA-akkoord goed voor en schakel daarvoor een deskundige in

Deze blog is geschreven door Linde van Dieren-Muller en is onderdeel van onze reeks 'Herstructurering: Waar moet u op letten?' Heeft u vragen naar aanleiding van een van onze blogs Herstructurering, neemt u dan gerust contact met ons op. Wij zijn u graag van dienst.

Deze blog maakt onderdeel uit van de blogreeks 'Herstructurering: Waar moet u op letten?'

Download als pdf