Wetsvoorstel reparatie Wvggz en Wzd

09-07-2020

Per 1 januari 2020 zijn de Wvggz en de Wzd in werking getreden. Uit het veld kwamen direct veel signalen dat deze wetten voor een hoge regeldruk en veel extra administratieve lasten zorgen. De wetgever wil daarom nu snel twee 'reparatiewetten' doorvoeren. Het spoedreparatiewetsvoorstel is al op 11 mei ingediend bij de Tweede Kamer. Daarmee zou in de Wzd o.a. de eis komen te vervallen dat de arts die een verklaring opstelt bij het verzoek tot een machtiging voor onvrijwillig verblijf niet verbonden mag zijn aan de instelling (in plaats daarvan wordt de eis dat de arts minstens een jaar niet betrokken was bij de behandeling). In de Wvggz wordt geregeld dat de rechter bij het verlengen van een crisismaatregel ook een andere vorm van verplichte zorg in de machtiging kan opnemen dan waar de Officier van Justitie om heeft verzocht. Tot 3 juli stond daarnaast het meer omvangrijke (concept) reparatiewetsvoorstel open voor internetconsultatie. In deze Legal Update vatten wij de belangrijkste thema's uit dit voorstel voor u samen.

Registratie van gegevens

Ten eerste voegt het wetsvoorstel het BSN-nummer toe aan de persoonsgegevens die zorgaanbieders halfjaarlijks verplicht aan de IGJ moeten aanleveren. Het idee is dat de Inspectie hierdoor over een langere periode en op basis van verschillende bestanden die door zorgaanbieders worden aangeleverd samenhangend toezicht kan blijven uitoefenen op de zorg voor specifieke betrokkenen. Zo kunnen ook mogelijke registratiedubbelingen en de extra administratieve last die dat met zich meebrengt worden voorkomen. Daarnaast wil de wetgever beter toezicht op zorglocaties mogelijk maken bij zorgaanbieders die meerdere gebouwen op hun terrein hebben staan. Indien die gebouwen aparte vestigingsnummers hebben, moeten deze ook worden geregistreerd in het openbaar register. Dit geldt echter niet voor onderaannemers, zoals een ziekenhuis dat tijdelijk somatische zorg verleent bij een betrokkene die op basis van een zorgmachtiging is opgenomen in één van de vestigingslocaties.

Meer flexibiliteit

Veelgenoemde kritiek op de Wvggz betrof de inflexibiliteit van termijnen en de formalistische procedures rondom de crisismaatregel en de zorgmachtiging. De wetgever komt met de reparatiewet daarin ten eerste de rechter tegemoet, door het mogelijk te maken dat deze andere vormen van verplichte zorg opneemt in de zorgmachtiging dan enkel degenen die vermeld staan in het verzoekschrift van de officier van justitie. Daarnaast kan de beslistermijn van drie weken worden opgerekt, indien de rechter een deskundigenonderzoek of het horen van getuigen noodzakelijk vindt voor het beslissen over de crisismaatregel of zorgmachtiging. Ook de officier van justitie en de zorgverlener worden wat ontlast. Waar nu nog geldt dat uiterlijk vier weken vóór het verlopen van de huidige zorgmachtiging een verzoekschrift voor een opvolgende zorgmachtiging moet zijn ingediend, zal op de grond van de reparatiewet deze termijn vervallen. De aanvraag voor een nieuwe zorgmachtiging zal dan uiterlijk voor het verstrijken van de eerste zorgmachtiging moeten zijn ingediend. Daarnaast wordt voorgesteld om de medische verklaring die nu nog nodig is indien de noodzaak tot verplichte zorg vervalt vóórdat de crisismaatregel is afgelopen, te laten vervallen. Deze 'afsluitende' administratieve handeling wordt als onnodig belastend beschouwd.

Zorgbeslissingen en samenloop Wvggz/Wzd

Waar het de keuze voor behandeling betreft bij een wilsonbekwame cliënt, stelt de reparatiewet voor dat een onafhankelijke, BIG-geregistreerde deskundige de beslissing zal mogen nemen indien er geen overeenstemming is tussen de behandelend arts en de vertegenwoordiger van de cliënt. Daarnaast vervalt het vereiste van een voorafgaande schriftelijke beslissing van de zorgverantwoordelijke ingeval van onvrijwillige zorg die acuut verleend moet worden. Op deze manier wil de wetgever situaties van 'handelingsverlegenheid' voorkomen. Tot slot lost de reparatiewet situaties van samenloop tussen de Wvggz en de Wzd op. Indien er sprake is van een IBS op grond van de Wdz, waarna blijkt dat een betrokkene vanwege de psychische problematiek beter onder de Wvggz geholpen zou zijn, wordt het mogelijk dat een machtiging tot voortzetting van een crisismaatregel kan worden opgelegd onder die laatste wet. Vice versa stelt de wet voor dat als bij de voorbereiding van een crisismaatregel in de medische verklaring wordt geconstateerd dat sprake is van een psychogeriatrische aandoening of verstandelijke beperking, het mogelijk moet worden deze medische verklaring te hergebruiken voor een IBS onder de Wzd.

Balans

Het is denkbaar dat de regering op basis van de reacties op de consultatie eerst nog enkele aanpassingen doorvoert. Het reparatiewetsvoorstel zal dan na het zomerreces bij de Tweede Kamer worden ingediend. De wetgever probeert hiermee voor het veld een aantal knelpunten op te lossen. Vraag is of de voorgestelde wijzigingen de bezwaren van professionals tegen de regeldruk en uitvoeringsproblemen bij de Wvggz of de Wzd geheel zullen wegnemen. Sommige reacties op de internetconsultatie waren hier al uitgesproken kritisch over. Wij houden u graag op de hoogte van het verloop en de uitkomsten van dit wetgevingsproces.

Dit is een Legal Update van Roland Bertens.

Download als pdf

Specialist(en)