Wetsvoorstel Orgaandonatie aangenomen door Eerste kamer

Zojuist is het Wetsvoorstel Orgaandonatie (volledig: Voorstel van wet van het lid Pia Dijkstra tot wijziging van de Wet op de orgaandonatie in verband met het opnemen van een actief donorregistratiesysteem) door de Eerste Kamer aangenomen met 38 tegen 36 stemmen. Dit betekent dat het bestaande beslissysteem voor donorregistratie wordt gewijzigd en wordt vervangen door een systeem van Actieve Donor Registratie (ADR-systeem).

Op 13 september 2016 werd dit wetsvoorstel na hoofdelijke stemming met 75 stemmen voor en 74 stemmen tegen aangenomen door de Tweede Kamer. Na een debat in de Eerste Kamer op 30 januari 2018 zou in eerste instantie worden gestemd op 6 februari 2018. Omdat er nog aanvullende vragen bestonden, werd de stemming met een week uitgesteld tot vandaag.

In haar brief van 2 februari 2018, is Pia Dijkstra ingegaan op deze aanvullende vragen, welke voornamelijk zagen op de positie van de nabestaanden in het wetsvoorstel. In deze brief benadrukt zij dat de reeds bestaande situatie dat een arts zal besluiten om niet over te gaan tot orgaandonatie vanwege ernstige bezwaren van de nabestaanden, ook in dit wetsvoorstel zal worden gehandhaafd. Dit geldt ook voor de situatie waarin de betrokkene is geregistreerd als een persoon die toestemming heeft verleend voor orgaandonatie of geen bezwaar heeft geuit tegen orgaandonatie. Dit is een afweging die de arts zelf, in het kader van zijn eigen verantwoordelijkheid als goed hulpverlener, nu al maakt en zal blijven maken.

Ten aanzien van het door de nabestaanden aannemelijk maken van de wens van de overledene bij een geen-bezwaar registratie, wordt in de brief opgemerkt dat aannemelijk maken niet duidt op bewijzen, maar op het tegen de arts uiteenzetten dat de geregistreerde wil van de betrokkene niet (meer) zijn of haar werkelijke wil representeerde. Ook hierbij wordt aangesloten bij de praktijk dat de arts uiteindelijk een professionele afweging dient te maken. Mocht de situatie zich voordoen dat geen nabestaanden kunnen worden opgespoord, zou van donatie moeten worden afgezien.

Nu het wetsvoorstel is aangenomen, kan de wet per juli 2020 van kracht worden. Vanaf het moment van inwerkingtreding is er in Nederland sprake van een ADR-systeem. In een ADR-systeem kan men dezelfde vier keuzes vastleggen als in het huidige systeem (toestemming, geen toestemming, nabestaanden beslissen of een specifiek persoon beslist) en is actieve registratie niet verplicht. Vanaf het 18e levensjaar wordt iedere Nederlandse ingezetene aangeschreven met een donorformulier. Wordt er, na meerdere herinneringen, niet gereageerd op dit formulier, wordt men geregistreerd als persoon die geen-bezwaar heeft tegen de orgaandonatie. Dit wordt bevestigd aan de betrokkene. Het is te allen tijde mogelijk om de registratie te wijzigen.

Dit is een Legal Update van Bastiaan Wallage.

Download als pdf