Tegenstrijdige belangen onder de Wet integere bedrijfsvoering zorg- en jeugdhulpaanbieders: Wat kunnen zorgaanbieders verwachten?
08-11-2022
De consultatieversie van de Wet integere bedrijfsvoering zorg- en jeugdhulpaanbieders (Wibz) is gepubliceerd. De wetgever wil hiermee onder meer zorgspecifieke wetgeving introduceren voor de manier waarop zorgaanbieders met tegenstrijdige belangen moeten omgaan. Wat kunnen zorgaanbieders verwachten?
Achtergrond
Zorgaanbieders hebben op dit moment al te maken met regels over tegenstrijdig belang. Deze regels staan opgenomen in Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek (Boek 2 BW) en de Governancecode Zorg 2022. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) kunnen deze regels echter niet handhaven. De wetgever vindt dat ongewenst en introduceert daarom in de Wibz regels over tegenstrijdig belang die kunnen worden gehandhaafd door de NZa. Bovendien gelden deze regels ook voor zorgaanbieders waarop de regels uit Boek 2 BW niet van toepassing zijn omdat ze de vorm van een maatschap of VOF hebben.
Wanneer is sprake van een tegenstrijdig belang?
De wetgever kiest ervoor om aan te sluiten bij de uitleg van het begrip 'tegenstrijdig belang' uit Boek 2 BW. Onder de Wibz is daarom sprake van een tegenstrijdig belang als een bestuurder van de zorgaanbieder of een lid van de raad van toezicht (1) een direct of indirect persoonlijk belang heeft bij een besluit en (2) dat belang tegenstrijdig is met het belang van de zorgaanbieder. Onder het belang van de zorgaanbieder verstaat de Wibz onder meer de continuïteit van de zorgaanbieder, het maatschappelijk belang bij kwalitatief goede, toegankelijke en betaalbare zorg alsmede de belangen van de bij de zorgaanbieder betrokken belanghebbenden zoals cliënten/patiënten, schuldeisers, financiers, zorgverzekeraars, zorgkantoren en werknemers.
Een voorbeeld van een tegenstrijdig belang is de situatie waarin de zorgaanbieder een contract wil sluiten met een externe partij waarin een van haar bestuurders aandelen heeft, bijvoorbeeld een ICT-bedrijf.
Wat te doen bij een tegenstrijdig belang?
Als een bestuurder of RvT-lid een tegenstrijdig belang heeft, mag hij of zij niet deelnemen aan de beraadslaging en besluitvorming, tenzij het besluit niet op een andere wijze kan worden genomen. De situatie waarin niet op een andere wijze een besluit zal kunnen worden genomen, zal zich voordoen als alle bestuurders of RvT-leden zijn geconflicteerd en het besluit niet aan een ander orgaan van de zorgaanbieder kan worden overgedragen. Omdat er wel een besluit moet worden genomen, is het dan bij uitzondering toegestaan dat de geconflicteerde bestuurder(s) of RvT-leden het besluit nemen. De Wibz bevat bovendien de eis dat in deze uitzonderingssituatie de overwegingen die aan het besluit ten grondslag liggen, schriftelijk moeten worden vastgelegd. Daaruit moet volgens de wetgever blijken dat het belang van de zorgaanbieder, waaronder het maatschappelijk belang en de belangen van de bij de zorgaanbieder betrokken belanghebbenden, niet is veronachtzaamd ten opzichte van de persoonlijke belangen van de geconflicteerde bestuurder(s) of toezichthouder(s). Deze onderbouwing is vormvrij en kan dus bijvoorbeeld worden opgenomen in de notulen van een vergadering.
Hoe verder?
Iedereen met een mening over deze consultatieversie kan daar via deze website tot 1 december a.s. input op leveren. Aangezien de minister eerder liet weten dat het haar ambitie is om de Wibz per 1 januari 2025 van kracht te laten zijn, ligt het voor de hand dat vervolgens in de loop van 2023 een definitief wetsvoorstel wordt gepubliceerd waarmee het reguliere wetgevingstraject bij de Tweede Kamer van start gaat.
Dit is een Legal Update van Bas van Schelven.
