Koerswijziging vertrouwensbeginsel: een gewaarschuwd ambtenaar telt voor twee
03-06-2019
Op 29 mei 2019 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: 'Afdeling') een einduitspraak gedaan over het vertrouwensbeginsel in het omgevingsrecht. De Afdeling omarmt (in grote lijnen) het stappenplan van advocaat-generaal Wattel. Voortaan moeten bij de beoordeling van een beroep op het vertrouwensbeginsel in het omgevingsrecht de volgende drie stappen worden doorlopen:
- Is er sprake van een uitlating of gedraging die kwalificeert als een toezegging?
- Kan de toezegging aan het bevoegde bestuursorgaan worden toegerekend?
- Bij een bevestigend antwoord op vragen 1 en 2: wat is de betekenis van het gewekte vertrouwen bij de uitoefening van de betreffende bevoegdheid?
Korte toelichting bij de koerswijziging:
- In het vervolg wordt belangrijker hoe de burger de uitlating heeft mogen begrijpen (er zal minder worden gedacht vanuit het perspectief van de overheid bij de beantwoording van stap 1);
- Er is géén sprake van een toezegging (stap 1):
- bij algemene voorlichting;
- bij uitlatingen over een andere situatie;
- wanneer voor het concrete geval een voorbehoud is gemaakt (het bestaan van een algemene disclaimer is onvoldoende)
- Een wethouder, maar ook ambtenaren zullen eerder dan voorheen (aan het bestuursorgaan toerekenbare) toezeggingen kunnen doen (stap 2).
- Er zal in de toekomst eerder sprake zijn van gerechtvaardigd gewekt vertrouwen. Dit zal alleen niet betekenen dat burgers automatisch een resultaat krijgen in lijn met de toezegging: stap 3 vergt namelijk een belangenafweging. Als er zwaarder wegende belangen (van derden of het algemeen belang) in het spel zijn, dan kunnen zij aan het honoreren van de verwachting in de weg staan.
Dit is een Legal Update van Merel Holtkamp.
