Vragen naar aanleiding van de invoering van de Omgevingswet
03-02-2022
In de maand februari van onze blogreeks staat de overgangsfase direct voor en na inwerkingtreding van de Omgevingswet centraal. En wat een toeval: in de eerste week van februari 2022 wordt ook duidelijk dat de datum van inwerkingtreding van de Omgevingswet opnieuw is uitgesteld. Lees ook onze Legal Update over dit uitstel. In het kielzog van de kamerbrief over het uitstel worden er door de minister ook antwoorden gegeven op Kamervragen van de Eerste Kamer over de invoering van de Omgevingswet. In deze blog worden een aantal van deze antwoorden uitgelicht.
33 pagina's aan vragen, 87 pagina's aan antwoorden
Op 26 januari 2022 heeft de Eerste Kamer 33 pagina's aan vragen gesteld over de invoering van de Omgevingswet. Al op 2 februari 2022 zijn de 87 pagina's met antwoorden van minister De Jonge beschikbaar gekomen. Niet alle antwoorden zijn nieuw, maar het is wel weer veel. Na het doornemen van deze 87 pagina's heb ik hieronder de passages die mij in het bijzonder opvielen, opgenomen:
Functioneren van het Digitaal Stelsel Omgevingswet:
- "Het is daar waar wellicht de belangrijkste taak van mijn ministerie ligt en de bestuurlijke partners vanuit hun achterban om duidelijkheid vragen: geef zekerheid over de datum van inwerkingtreding zodat alle partijen daar hun (investerings)beslissingen op kunnen nemen." (p. 4)
- "Er zijn sinds 2017 op basis van voortschrijdend inzicht […]. Zo is besloten dat kennisgevingen van omgevingsvergunningen voor buitenplanse omgevingsplanactiviteiten met een geometrische contour zichtbaar zullen worden in DSO-LV. Ook is besloten om de juridische regels uit de AMvB’s op grond van de Omgevingswet in DSO-LV te ontsluiten. Deze beide zaken zaten niet in het basisniveau zoals oorspronkelijk in 2017 was vastgesteld, maar zijn wel beschikbaar in het DSO bij inwerkingtreding."(p. 8)
- "Op hoofdlijnen kan ik u in aanvulling daarop melden dat de volgende functionaliteiten bij inwerkingtreding beschikbaar zullen zijn:
[…] ◦Het kunnen inzien en doorzoeken van al deze instrumenten in de Viewer Regels op de Kaart van DSO-LV. […] Ook kan gekeken worden wat in het verleden op een bepaald moment van toepassing was (tijdreizen). Daarnaast wordt voor de juridische praktijk een aparte documentgerichte viewer ontwikkeld." (p. 9). - "De regering benadrukt dat gemeenten niets hoeven te doen om de bruidsschat te implementeren in DSO-LV. […] Ook alle bijbehorende vragenbomen voor het indienen van aanvragen, alsmede vragenbomen voor het checken of de door burgers en MKB meest gebruikte activiteiten vergunning-of meldingsplichtig zijn, worden voor hen klaargezet in DSO. […] Met de vragenbomen van de bruidsschat voldoet elke gemeente aan wat minimaal nodig is om de Omgevingswet in werking te laten treden. Geen enkele gemeente is dus verplicht om aanvullende vragenbomen in DSO-LV te laden." (p. 12)
- "Verder zijn er tijdelijke alternatieve maatregelen genomen, met name voor het geval gemeenten niet tijdig mutaties van het omgevingsplan via de nieuwe software aan DSO kunnen aanleveren. Gemeenten mogen als terugvaloptie tot een jaar na inwerkingtreding wijzigingen van het omgevingsplan aanleveren met hun huidige software, via hun aansluiting op Ruimtelijkeplannen.nl." (p. 18)
- "De leden van de fractie van D66 benadrukken terecht dat de ervaring met Ruimtelijkeplannen.nl en het digitaliseren van bestemmingsplannen leert dat een lange adem nodig is om uiteindelijk alle bevoegde gezagen hun plannen te laten vernieuwen. Niet iedere gemeente zal direct de noodzaak hebben al hun plannen bij inwerkingtreding te vernieuwen op basis van het nieuwe recht. Bijvoorbeeld indien een gemeente veel buitengebied heeft waarin weinig ontwikkelingen zijn. Voor gemeenten is er daarom voorzien in overgangsrecht op basis waarvan gemeenten tot 2029 de tijd hebben deze stap te zetten." (p.24)
- "Begin januari is het Adviescollege ICT-toetsing in opvolging van hun eerdere adviezen gestart met een Quick scan. In hun eerdere advies (2020) stelde het BIT onomwonden dat de inwerkingtreding niet langer uitgesteld moest worden en alle aandacht gericht moest zijn op het gereed brengen van de landelijke voorziening van het DSO (DSO LV). De centrale vraag van deze Quickscan is daarmee of het DSO LV voldoende klaar is om de wet in werking te kunnen laten treden. Het adviescollege is in hoog tempo bezig en zal naar verwachting half februari hun beeld naar buiten brengen." (p. 34)
Overige vragen en antwoorden:
- "Conform het regeerakkoord gaat de regering meer regie nemen op grote ruimtelijke ontwikkelingen die decentrale en nationale belangen raken. In het regeerakkoord is opgenomen dat de Minister voor VRO een regiefunctie voor het ruimtelijk beleid heeft. Ook is aangegeven dat het kabinet zich zal inzetten voor een goede ruimtelijke inrichting o.a. voor het beschermen van de natuur, het tegengaan van funderingsproblematiek als gevolg van bodemdaling, het voorkomen van verrommeling en verdozing en de inpassing van de energietransitie. De NOVI geeft de visie van het Rijk op de gewenste ruimtelijke leefomgeving, Daartoe wordt de NOVI geactualiseerd en aangescherpt. Met de Omgevingswet kan het Rijk regie nemen. Ze kan regels stellen die gelden voor decentrale overheden of die gelden voor iedereen. De Ow is een levend stelsel. Als aanvullende regelingen nodig zijn, dan kan dat.
- […] Deze keuze om meer regie te voeren staat daarmee los van de discussie over de inwerkingtreding van de wet." (p. 69-70)
- "De minister voor VRO [Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, red.] is verantwoordelijk voor het stelsel van de Omgevingswet. De verantwoordelijkheid voor de afzonderlijke beleidsonderwerpen ligt bij de minister die het beleidsonderwerp, bijvoorbeeld natuur of wonen in de portefeuille heeft. Dit is niet anders dan onder het vorige kabinet waarbij de minister van BZK stelselverantwoordelijke was voor de ruimtelijke ordening en de staatssecretaris van IenW primair verantwoordelijk was voor het beleidsonderwerp milieu. (p. 71)
Het vervolg
Op 8 februari 2022 bespreken de betrokken Eerste Kamercommissies de brief van minister De Jonge over het uitstel van de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Wij houden u op de hoogte zodra er meer bekend is over de nieuwe datum van inwerkingtreding.
Deze blog is geschreven door Merel Holtkamp en is onderdeel van het thema 'Overgangsfase direct voor en na inwerkingtreding' in onze reeks over de Omgevingswet. Heeft u vragen naar aanleiding van een van onze blogs over de Omgevingswet, neemt u dan gerust contact met ons op. Wij zijn u graag van dienst.
