Het verschil tussen een 'kernactiviteit' en 'functioneel ondersteunende activiteit' en de gevolgen daarvan
15-09-2022
Met de introductie van de Omgevingswet verdwijnt het begrip 'inrichting' zoals we dat nu onder de Wet milieubeheer en het Activiteitenbesluit kennen. Er wordt straks gesproken van een milieubelastende activiteit (MBA), zodra de Omgevingswet is ingevoerd. Verschillende activiteiten moeten na de invoering van de Omgevingswet door middel van één vergunning worden gereguleerd als:
- deze activiteiten vallen binnen de omschrijving van een aangewezen MBA
- ze vergunningplichtig zijn aangewezen (artikel 5.1, lid 2, onder b, Omgevingswet).
Zie over deze verandering ons blogbericht van 8 september 2022
In dit blogbericht wordt ingegaan op het verschil tussen een kernactiviteit en een functioneel ondersteunende activiteit bij een MBA en wat daar het gevolg van is.
Kernactiviteit
MBA's worden aangewezen in het omvangrijke hoofdstuk 3 van het Besluit activiteit leefomgeving ("Bal"). Per paragraaf wordt een omschrijving gegeven van de aangewezen activiteit zelf, de kernactiviteit. Voor bijvoorbeeld het tankstation is als MBA aangewezen "het bieden van gelegenheid voor het tanken van voertuigen of werktuigen" (§ 3.8.10 Bal). Voorbeelden van andere MBA's zijn het verbranden van afvalstoffen in een IPPC-installatie (§ 3.3.13 Bal) of grootschalige mestverwerking (§ 3.3.14 Bal).
Het begrip kernactiviteit moet ruim worden opgevat. Als activiteit A alleen kan worden uitgevoerd met activiteit B, maakt activiteit B onderdeel uit van kernactiviteit A. In het voorbeeld van het tankstation geldt dat de aangewezen kernactiviteit (het bieden van tankgelegenheid voor het tanken van voertuigen of werktuigen) niet kan worden uitgevoerd zonder opslagtanks voor de brandstof. De opslagtanks voor brandstof zijn daarom onderdeel van de kernactiviteit. Er kunnen dus meerdere activiteiten onder een MBA vallen.
Er staan ook uitzonderingen bij de meeste aanwijzingen van MBA's. Deze worden veelal als volgt geformuleerd "onder de aanwijzing valt niet …". Het is belangrijk om hierbij voor ogen te houden dat die uitzondering alleen geldt voor de desbetreffende paragraaf. Een activiteit die is uitgezonderd in de ene paragraaf van hoofdstuk 3, kan alsnog wel onder een andere paragraaf van hoofdstuk 3 vallen.
Verschillende activiteiten die binnen de omschrijving van een aangewezen MBA vallen moeten worden gereguleerd door middel van één vergunning. In het Bal staat omschreven voor welk deel van een MBA een omgevingsvergunning nodig is. In het voorbeeld van het tankstation is alleen een omgevingsvergunning nodig voor tanken met LNG of waterstof.
Functioneel ondersteunde activiteiten
Zoals de naam al doet vermoeden, maakt een functioneel ondersteunende activiteit in beginsel geen onderdeel uit van de kernactiviteit. Functioneel ondersteunende activiteiten staan ten dienste van de kernactiviteit. De term is breed bedoeld. Voor bijvoorbeeld de exploitatie van een sneeuw- of ijsbaan waarbij een koelinstallatie wordt gebruikt (kernactiviteit in § 3.9.4 Bal) zijn volgens de toelichting bij het Bal functioneel ondersteunende activiteiten allereerst technische ondersteuning. Het gaat echter ook om andere activiteiten en facilitaire voorzieningen, zoals onderhoud, administratie, beveiliging en faciliteiten voor personeel en bezoekers zoals een kantine, showroom of parkeerterrein.
Samengevat: een activiteit die de functie van kernactiviteit niet ondersteunt, geen functioneel ondersteunende activiteit.
Soms wordt een functioneel ondersteunende activiteit echter óók als MBA aangewezen in het Bal. Er staat dan dat "de aanwijzing ook andere milieubelastende activiteiten omvat die worden verricht op dezelfde locatie en die de kernactiviteit functioneel ondersteunen". In het voorbeeld van het tankstation betekent dit dat ook faciliteiten voor personeel en bezoekers zoals een parkeerterrein zich als zodanig kwalificeren (artikel 3.296, lid 2, Bal).
Gevolg aanwijzing als MBA
Per aangewezen activiteit is vermeld welke algemene regels van het Bal gelden (uit hoofdstuk 4 en 5), al dan niet samen met de omgevingsvergunningplicht. Ook geldt voor MBA's de specifieke zorgplicht van artikel 2.11 Bal en kunnen maatwerkvoorschriften worden gesteld (artikel 2.13 Bal).
Conclusie voor de praktijk
De systematiek van het Bal vereist zorgvuldige lezing om te achterhalen welke regels van toepassing zijn op een specifieke activiteit. De omvang van het Bal maakt dat dit bepaald geen sinecure.
Deze blog is geschreven door Mathilde van Velzen-de Boer en is onderdeel van het thema 'Milieubelastende activiteiten' in onze reeks over de Omgevingswet.
Heeft u vragen naar aanleiding van een van onze blogs over de Omgevingswet, neemt u dan gerust contact met ons op.
Wij zijn u graag van dienst.
