Praktische implementatietips bij de Toegankelijkheidsrichtlijn voor de financiële sector
30-01-2025
Op 28 juni 2025 treedt de implementatiewet en het implementatiebesluit van de European Accessibility Act (EU 2019/882) (de "Toegankelijkheidsrichtlijn") in werking. De Toegankelijkheidsrichtlijn vereist dat bepaalde producten en diensten voldoen aan toegankelijkheidsvereisten, zodat deze toegankelijk zijn voor personen met een (bijvoorbeeld auditieve of visuele) handicap. Met de vereisten wordt aandacht gegeven aan de "S" van de ESG-afkorting. De Toegankelijkheidsrichtlijn raakt verschillende sectoren, zoals passagiersvervoer, e-commerce, softwareontwikkelaars, maar ook de financiële sector. Zo heeft het Verbond van Verzekeraars recent aandacht gevraagd voor de impact van de richtlijn, waarbij het aangeeft dat verzekeraars vol aan de bak moeten om aan de nieuwe eisen te voldoen. In deze Legal Update zoomen wij in op de to do's voor de financiële sector.
Wat is het toepassingsbereik van de Toegankelijkheidsrichtlijn?
De Toegankelijkheidsrichtlijn is van toepassing op bepaalde producten en diensten. Voor de financiële sector springen de "bankdiensten" voor consumenten in het oog, welke verplichtingen worden geïmplementeerd in de Wft, BGfo en Bbbfs. Het begrip "bankdiensten" uit de Toegankelijkheidsrichtlijn kent een breder toepassingsbereik dan de naam doet vermoeden. Zo vallen niet alleen krediet en betaalrekeningen onder deze noemer, maar ook beleggingsdiensten, betaaldiensten en elektronisch geld (waaronder cadeaukaarten) voor zover aangeboden aan consumenten. Daarnaast zijn op productniveau de betaalterminals en geldautomaten in scope.
De impact van de Toegankelijkheidsrichtlijn voor de financiële sector is echter niet beperkt tot "bankdiensten" voor consumenten en betaalterminals en geldautomaten alleen. Ook meer algemene producten of diensten die een financiële onderneming – of een niet-financiële onderneming – aanbiedt, vallen onder het bereik van de Toegankelijkheidsrichtlijn. Denk aan computers en besturingssystemen, elektronische communicatiediensten waaronder telefoon- en internetdiensten en elektronische handel.
Wat zijn de belangrijkste verplichtingen uit de Toegankelijkheidsrichtlijn?
De belangrijkste verplichtingen uit de Toegankelijkheidsrichtlijn zijn:
- Naleven toegankelijkheidsvoorschriften: de Toegankelijkheidsrichtlijn bevat hoofdzakelijk toegankelijkheidsvoorschriften. Zo moet informatie over producten en diensten in zijn algemeenheid waarneembaar en begrijpelijk zijn en beschikbaar worden gesteld via meer dan één zintuiglijk kanaal. Internetbankieren kan bijvoorbeeld per app beschikbaar worden gesteld maar ook telefonisch. Voor "bankdiensten" gelden aanvullende specifieke vereisten, namelijk dat de identificatiemethoden, elektronische ondertekening, beveiliging en betalingsdiensten "waarneembaar, bedienbaar, begrijpelijk en robuust" zijn. Daarnaast moet informatie begrijpelijk zijn, en maximaal een moeilijkheidsgraad van B2 niveau kennen.
- Toegankelijkheidsverklaring: dienstverleners zijn verplicht om informatie op te stellen waaruit blijkt op welke wijze de aangeboden diensten aan toegankelijkheidsvoorschriften voldoen. Deze informatie moet publiekelijk beschikbaar zijn én toegankelijk zijn voor personen met een handicap. Deze informatie kan bijvoorbeeld in de algemene voorwaarden worden opgenomen die betrekking heeft op een dienst.
- Actieve meldingsplicht: als een dienst niet overeenstemt met de toegankelijkheidsvereisten, moet een dienstverlener maatregelen treffen om de dienst in overeenstemming met de voorschriften te brengen. De bevoegde autoriteiten moeten op de hoogte worden gesteld via een actieve meldplicht. In geval van bankdiensten en financiële e-handelsdiensten moet een melding worden gedaan bij de AFM (Autoriteit Financiële Markten). Indien nodig kan de AFM handhavend optreden.
- Opstellen procedures en opleidingsplicht: dienstverleners moeten procedures opstellen om doorlopend in control te zijn en awareness creëren binnen de organisatie en zorgen dat personeel doorlopend wordt opgeleid over toegankelijkheid van diensten.
Zijn er uitzonderingen op de verplichtingen uit de Toegankelijkheidsrichtlijn?
De verplichtingen uit de Toegankelijkheidsrichtlijn zijn niet van toepassing:
- Op een micro-onderneming met minder dan 10 werknemers en een jaaromzet of jaarlijks balanstotaal van ten hoogste EUR 2 miljoen; of
- Wanneer de naleving van toegankelijkheidsvoorschriften een ingrijpende wijziging van een product of dienst vereist of leidt tot een fundamentele wijziging van de wezenlijke aard van de dienst.
Daarnaast geldt er overgangsrecht. Zo is er onder meer een overgangsperiode die afloopt op 28 juni 2030, waarin dienstverleners diensten kunnen blijven verlenen met gebruikmaking van producten die zij voor 28 juni 2025 al gebruiken voor vergelijkbare diensten. Voor nieuwe diensten die na 28 juni 2025 worden gelanceerd, geldt geen overgangsrecht.
Praktische tips voor naleving van verplichtingen uit de Toegankelijkheidsrichtlijn
Om te voldoen aan de verplichtingen uit de Toegankelijkheidsrichtlijn hebben wij de volgende tips:
- Toepassing vaststellen: maak een analyse van welke producten en diensten onder het toepassingsbereik van de Toegankelijkheidsrichtlijn vallen en of u voldoet aan een uitzondering. Beperk deze analyse niet alleen tot de toepassing van het begrip "bankdiensten".
- Uitvoeren van review: beoordeel of de producten en diensten voldoen aan de toegankelijkheidsvereisten.
- Herstel opgespoorde gebreken: maak een plan om de gebreken in toegankelijkheid op te lossen. Denk bijvoorbeeld aan het toevoegen van een beter kleurcontract voor visuele toegankelijkheid.
- Opstellen toegankelijkheidsverklaring en procedures: stel een publieke toegankelijkheidsverklaring op en richt procedures in om naleving te waarborgen.
- Opleiding en bewustwording: train doorlopend personeel over de toegankelijkheidsnormen en creëer bewustwording over het belang van toegankelijkheid.
- Maak klantenservice toegankelijk: zorg ervoor dat uw klantenservicekanalen toegankelijk zijn voor mensen met een beperking, bijvoorbeeld door alternatieve communicatiemiddelen zoals live chat of teksttelefoon aan te bieden.
- Integratie in het ontwikkelingsproces: maak toegankelijkheid een integraal onderdeel van het productontwerp- en ontwikkelproces (PARPs). Dit voorkomt dat toegankelijkheidsproblemen pas in een later stadium worden ontdekt en is kostenefficiënter.
- Meld actief bij gebreken: stel een beleid op hoe geïdentificeerde tekortkomingen worden aangepakt en gemeld als een dienst niet in overeenstemming is met toegankelijkheidsvoorschriften. Meld gebreken tijdig bij de bevoegde autoriteiten.
Vragen over de Toegankelijkheidsrichtlijn?
De Toegankelijkheidsrichtlijn biedt zowel uitdagingen als kansen voor de financiële sector. Door proactief te investeren in toegankelijkheid kunnen financiële instellingen niet alleen voldoen aan de wettelijke verplichtingen, maar ook hun diensten verbeteren voor een bredere klantengroep.
Heeft u vragen over de Toegankelijkheidsrichtlijn? Neem dan gerust contact op met één van onze specialisten. Wij helpen u graag.
Dit is een Legal Update van Dennis Apperloo en Micky Peters.