Opgelet: alleen handhaving van de wet DBA uitgesteld
20-12-2016
Het kabinet heeft op vrijdag 18 november 2016 aangegeven dat de handhaving van de wet DBA wordt opgeschort tot 1 januari 2018. Vele media hebben er hierna echter melding van gemaakt dat de inwerkingtreding van de wet DBA opgeschort zou worden. Dit is niet juist: de wet is reeds in werking getreden en alleen de handhaving zal worden opgeschort.
De Belastingdienst zal tot die datum dus geen (na)heffingen en/of boetes opleggen, tenzij sprake is van “evident kwaadwillenden”. Van kwaadwillendheid is sprake indien de opdrachtgever of opdrachtnemer opzettelijk een schijnconstructie laat ontstaan of laat voortbestaan, terwijl hij weet dat feitelijk sprake is van een arbeidsovereenkomst. Voor die gevallen zal de Belastingdienst wel vanaf 1 mei 2017 gaan handhaven. In andere gevallen krijgen partijen eerst nog de gelegenheid om hun werkwijze of de overeenkomst aan te passen zonder dat de Belastingdienst een boete of naheffing oplegt.
Inmiddels heeft de Tweede Kamer op 13 december 2016 drie moties aangenomen die waren ingediend tijdens het debat over de uitwerking van de wet DBA. In een van deze moties wordt de regering verzocht “evident kwaadwillenden” per direct aan te pakken en niet pas vanaf 1 mei 2017.
Het bericht van het kabinet dat de handhaving wordt opgeschort, kwam direct nadat de commissie Boot haar bevindingen had gepresenteerd aan de Tweede Kamer. De commissie werd in april van dit jaar samengesteld, nadat geconstateerd was dat de nieuwe wet tot veel onrust leidde onder zzp’ers en opdrachtgevers. De commissie Boot deed in haar rapport tien aanbevelingen ten aanzien van de wet. Onder andere werd aanbevolen dat duidelijkheid moet worden verschaft over in welke gevallen een modelovereenkomst wel/niet noodzakelijk is. De commissie Boot adviseerde ook dat - omwille van de rechtszekerheid - een lijst met indicatoren (vermoedens) moet worden opgesteld voor de aan/-afwezigheid van een arbeidsovereenkomst. Deze lijst zou – als dat in de toekomst wenselijk blijkt – kunnen worden aangevuld aan de hand van branchespecifieke kenmerken. Het gebruik van de algemene modelovereenkomst dient gelet daarop volgens de commissie Boot te worden heroverwogen. Verder is het volgens de commissie Boot van belang dat de Belastingdienst een beleidsbesluit neemt waaruit blijkt hoe met het systeem van de modelovereenkomsten wordt omgegaan.
Het kabinet heeft aangegeven het komende jaar te zullen gebruiken om te onderzoeken of knelpunten in de wet opgelost dienen te worden. Onderzocht zal worden of de criteria “vrije vervanging” en “gezagsverhouding” aangepast dienen te worden. Verder zal het kabinet onderzoeken of ook het arbeidsrecht gewijzigd dient te worden, door de definitie “arbeidsovereenkomst” aan te passen aan de huidige tijd. Zelfs wordt overwogen om in een aparte wet op te nemen wat onder het begrip “ondernemerschap” moet worden verstaan.
Ondanks dat de handhaving van de wet DBA tot 1 januari 2018 is uitgesteld, blijft het voor opdrachtgever en opdrachtnemer verstandig om goede afspraken te maken. Nog steeds is het verstandig om hierbij gebruik te maken van de door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomsten.
Dit is een Legal Update van Lisa Schouten.
