Do's en don'ts bij een raamovereenkomst verduidelijkt
02-07-2021
Eind juni heeft het Hof van Justitie van de EU een nieuw arrest gewezen met betrekking tot raamovereenkomsten. In dit arrest bevestigt het hof het eerdere arrest van 19 december 2018 (zaak C-216/17) en verduidelijkt het een aantal punten.
De zaak ging over een raamovereenkomst die door twee Deense regio's in de markt werd gezet via een openbare procedure. Eén van de regio's zou 'naar optie' deelnemen. Op dat punt verschilt de zaak met (de feiten achter) het arrest uit 2018, waar de aanbesteder optrad namens overheden die niet rechtstreeks partij waren bij de raamovereenkomst. Ook gold ten tijde van het arrest uit 2018 nog de oude versie van de Aanbestedingsrichtlijn (Richtlijn 2004/18) en niet de huidige Richtlijn 2014/24. Deze omstandigheden maken voor de regels omtrent raamovereenkomsten geen verschil, zo volgt uit het recente arrest. Ook in dit geval werd geoordeeld dat de beginselen van gelijke behandeling en transparantie dat de geraamde en maximumhoeveelheid en/of -waarde van de opdracht als geheel moet worden bekendgemaakt. Zodra het benoemde maximum is bereikt, kunnen er geen individuele opdrachten meer worden geplaatst onder de raamovereenkomst. De raamovereenkomst is dan 'vol'.
Uit dit arrest komen twee interessante nieuwe punten naar voren. Allereerst wordt verduidelijkt dat niet-wezenlijke wijzigingen mogelijk blijven tijdens de uitvoering. In Nederland betekent dit dat de artikelen 2.163 a-g Aanbestedingswet van toepassing (kunnen) zijn, dus ongeacht de "maximale waarde". Ten tweede wordt verduidelijkt dat de maximumhoeveelheid/-waarde zowel in de aankondiging mag worden opgenomen, als in de aanbestedingsdocumenten. Die laatste moeten immers toch tegelijkertijd met de aankondiging ter beschikking worden gesteld.
Inschrijver Simonsen & Weel had de aanbestedende diensten er in deze zaak dus terecht op gewezen dat het niet correct was dat in de aankondiging van de opdracht geen enkele informatie werd gegeven over de geraamde waarde van de opdracht, noch over de maximumwaarde van de raamovereenkomst of de geraamde of maximale hoeveelheid van de producten die op basis van de raamovereenkomst zouden kunnen worden aangekocht. Maar wat is dan nu de sanctie voor de aanbestedende dienst?
Volgens het hof is de sanctie in ieder geval niet dat de raamovereenkomst dan onverbindend verklaard moet worden. Dat geldt echt alleen voor de meest ernstige gevallen van schending van het Unierecht en zou hier onevenredig zijn. Wat de sanctie dan wel is, wordt niet duidelijk. Het is voor aanbestedende diensten niettemin aan te raden om wél de geraamde hoeveelheid en/of waarde en de maximumhoeveelheid en/of -waarde te benoemen. Daar zijn inschrijvers mee gediend. Het helpt hen een passende en reële inschrijving te doen. En daar zijn aanbestedende diensten dan zelf weer mee gediend. Voor inschrijvers is het aan te raden om op tijd te klagen als de vereiste informatie ontbreekt.
Wij houden in de gaten of de rechtspraak dit punt nog verder zal verhelderen en houden u op de hoogte.
Dit is een Legal Update van Walter Engelhart.