Nieuwsbrief Energierecht en energietransitie nr. 32, september – oktober 2021

09-11-2021

Dit is de nieuwsbrief van september en oktober 2021 van het Sectorteam Energie. In deze nieuwsbrief vindt u de meest relevante wetgeving en jurisprudentie van de afgelopen periode.

Wet- en regelgeving

Op 21 september jl. heeft het demissionaire kabinet de begroting voor 2022 gepresenteerd. Daaruit blijkt dat zij volgend jaar ruim 6,8 miljard euro extra investeert in klimaatmaatregelen, boven het bestaande klimaatbeleid. Dit pakket is erop gericht om uitvoering te geven aan het Urgenda-vonnis, beoogt extra emissiereductie te realiseren en om te werken aan de energie-infrastructuur van de toekomst.
Op 30 september jl. publiceerde de Staatscourant een gewijzigde versie van de regeling Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie 2021. Voor afvang en opslag van CO2 zijn 2 categorieën toegevoegd. Daarnaast is er een voorwaarde opgenomen in de categorieën die in aanmerking komen voor 'Biomassavergisting verlengde levensduur'.
Naast hernieuwbare warmte zal duurzame koeling in de toekomst ook een groencertificaat ontvangen. Dit blijkt uit een wetswijziging die demissionair staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
In een brief van 18 oktober jl. komt demissionair staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat terug van het besluit om milieuvergunningen verplicht te stellen voor biomassacentrales kleiner dan 15MW. Hij meent dat (her)invoering op dit moment niet leidt tot een effectiever ruimtelijk sturingsinstrument. Benutting van het instrumentarium van de Omgevingswet (hierna: 'Ow') vindt hij een effectievere optie. De staatssecretaris zal de landelijke emissie eisen voor biomassacentrales (0,5-50MWth) aanscherpen en streeft daarbij naar een inwerkingtreding die parallel loopt aan die van de Ow. Twee jaar na de inwerkingtreding zal worden gekeken naar de ervaringen en wordt de Tweede Kamer opnieuw geïnformeerd.
Op 20 oktober jl. is het 'Production Gap Report' van het milieuprogramma van de Verenigde Naties verschenen. Daaruit blijkt dat de winning van olie en gas de komende jaren wereldwijd alleen maar toeneemt. Als de lidstaten de aarde tot 1,5°C willen beperken, is het noodzakelijk dat zij op korte termijn maatregelen treffen.
Op 28 oktober jl. is de jaarlijkse Klimaat en Energieverkenning (hierna: 'KEV 2021') gepubliceerd.
De KEV fungeert als een verantwoordingsinstrument van het Nederlandse klimaat- en energiebeleid. De conclusie van de KEV 2021 is dat nieuw klimaatbeleid benodigd is om de nationale en internationale ambities te kunnen behalen.
Tweede Kamerlid Van Raan heeft op 29 oktober jl. een wijzigingsvoorstel aangeboden aan de Tweede Kamer, van de Klimaatwet. Het wetsvoorstel voorziet erin om spoedig een zo groot mogelijke bijdrage te leveren aan het voorkomen van een verdere opwarming van de Aarde (hierna: 'de Klimaatwet 1.5'). In de Klimaatwet 1.5 wordt een reeks instrumenten geïntroduceerd die het mogelijk maken het klimaatbeleid snel en flexibel bij te sturen. Doelstellingen worden aangescherpt en juridisch afdwingbaar gemaakt.

Jurisprudentie

Het gemeentebestuur van Ede heeft onvoldoende gemotiveerd waarom LC Energy B.V. geen recht heeft op een omgevingsvergunning voor de bouw van een zonnepark. Dat heeft de rechtbank Gelderland op 12 oktober jl. geoordeeld. In het weigeringsbesluit heeft het gemeentebestuur volgens de rechtbank onvoldoende gemotiveerd waarom de landschappelijke waarden worden aangetast en de agrarische grond verloren gaat.
Het gebruik van de verleende omgevingsvergunningen voor het realiseren van een windpark in Houten en in Netterden en omgeving is niet in strijd met het zogenoemde Nevele-arrest van het Europese Hof van Justitie en de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: 'de Afdeling) over Windpark Delfzijl. Dat hebben de rechtbank Midden-Nederland op 4 oktober 2021 en de rechtbank Gelderland op 18 oktober jl. geoordeeld. Het Nevele-arrest heeft daarmee geen gevolgen voor reeds vergunde windparken.
De Afdeling heeft in drie uitspraken van 20 oktober jl. alle vergunningen (een Wnb-ontheffing, een natuurvergunning en een omgevingsvergunning) vernietigd voor het geplande Windpark De Pals in Noord-Brabant. In de natuurvergunning gaat het om de invloed van grensoverschrijdende stikstof.
De provincie Brabant had zich bij de vergunning namelijk gebaseerd op stikstofberekeningen die waren gemaakt met de Vlaamse PAS, terwijl de Vlaamse Raad voor Vergunningsbetwistingen eerder
dit jaar had geoordeeld dat die in strijd is met de Europese Habitatrichtlijn. Om die reden mocht de provincie er niet van uitgaan dat met de Vlaamse methode een goede beoordeling was gemaakt.
De provincie Gelderland hoeft de onherroepelijke natuurvergunning voor een biomassacentrale in Bemmel niet in te trekken. Dat heeft de rechtbank Gelderland op 22 oktober jl. geoordeeld. In de biomassacentrale wordt hout gestookt om de omliggende bedrijven van warmte en elektriciteit te voorzien. Volgens een tegenstander van de biomassacentrale zou dit significant nadelige effecten hebben op de Natura 2000-gebieden de Rijntakken en de Veluwe. Uit de resultaten van de AERIUS-berekening blijkt echter dat intrekking geen stikstofwinst oplevert voor de nabijgelegen Natura 2000-gebieden. Mede om die reden mocht de provincie het intrekkingsverzoek afwijzen.