Nieuwsbrief Energierecht en energietransitie nr. 33, november – december 2021

Dit is de nieuwsbrief van november en december 2021 van het Sectorteam Energie. In deze nieuwsbrief vindt u de meest relevante wetgeving en jurisprudentie van de afgelopen periode.

Wet- en regelgeving

  1. Op 4 november jl. hebben de leden Van der Lee en Erkens de regering in een motie verzocht om bij het handhaven van de energiebesparingsverplichtingen voor ETS-bedrijven de mogelijkheid te verkennen voor een landelijk handhavingsteam.
     
  2. Op 8 november jl. heeft de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking de Glasgow-verklaring ondertekend. De verklaring is bedoeld om een eind te maken aan overheidssteun voor de internationale fossiele energiesector.
     
  3. De Tweede Kamer heeft op 9 november jl. een motie aangenomen waarin het kabinet wordt verzocht om in overleg met fondsbeheerders en de sector te onderzoeken wat er nodig is om openstelling van het Ontwikkelfonds voor energiecoöperaties voor warmteprojecten mogelijk te maken en zo nodig versterking van het fonds te faciliteren.
     
  4. De minister van Economische Zaken en Klimaat liet de kamer in een brief van 9 november jl. weten dat de bouw van de stikstofinstallatie in Zuidbroek als gevolg van het coronavirus vertraging heeft opgelopen. De gevolgen van de nieuwe planning van de nieuwe stikstofinstallatie in Zuidbroek voor de gaswinning uit het Groningenveld en de definitieve sluiting van het veld worden momenteel onderzocht.
     
  5. Er gelden nieuwe boetebedragen als een woning bij verkoop of oplevering niet beschikt over een geldig energielabel. Het boetebedrag voor particulieren wordt € 435 (was € 170). Als een bedrijf de fout in gaat, dan volgt een boete van € 870 (was € 340). Dit staat in de nieuwe beleidsregel die per 1 november 2021 van kracht is. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) is namens Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) verantwoordelijk voor het toezicht en de handhaving van energielabels van woningen en heeft in 2021, 1.090 boetes opgelegd aan personen of bedrijven die een woning zonder energielabel van de hand deden.
     
  6. Op 15 december 2021 is het wetsvoorstel gemeentelijke instrumenten warmtetransitie in consultatie gebracht. Dit wetsvoorstel biedt gemeenten de mogelijkheid om te regelen welke wijken op termijn overstappen op een duurzaam alternatief voor aardgas. Het wetsvoorstel vloeit voort uit afspraken die in het Klimaatakkoord hierover zijn gemaakt.

Jurisprudentie

  1. De omgevingsvergunning voor de realisatie van zonnepark Munsterjansdijk is terecht verleend. Dat heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling) in een uitspraak van 10 november jl. geoordeeld. Een van de appellanten vindt dat de omgevingsvergunning in strijd met artikel 8 van het Verdrag voor de rechten van de mens is verleend vanwege de aanleg van een ondergrondse middenspanningskabel. Daarbij heeft appellant aangegeven dat het college van burgemeester en wethouders (college) uit voorzorg nader onderzoek had moeten verrichten naar het gevaar van middenspanningskabels. Het college meent echter dat dit niet nodig is nu het magneetveldvoorzorgsbeleid niet geldt voor middenspanningskabels, dat middenspanningskabels in heel Nederland voorkomen en dat appellanten op ongeveer 200 m van het betrokken perceel wonen. Gelet op de door het college gegeven motivering en het niet geconcretiseerde betoog van appellant op dit punt, ziet de Afdeling geen aanleiding voor het oordeel dat het college nader onderzoek had moeten doen naar het gevaar van middenspanningskabels. Daarnaast vinden appellanten dat onvoldoende onderbouwd is dat de zonnepanelen geen wezenlijk negatief effect hebben op de geluidbelasting van de N18, dat niet onderbouwd is dat de ontsluiting aan de Munsterjansdijk geen onevenredige parkeer- en verkeersbelasting zal opleveren en ten onrechte geen onderzoek is gedaan naar PFAS. Appellanten zijn op alle punten in het ongelijk gesteld, zodat de vergunning daarmee onherroepelijk is geworden.
     
  2. In een op 12 november 2021 gepubliceerd vonnis van de Amsterdamse kortgedingrechter, blijkt dat een afnemer van Liander meer stroom afnam dan was gecontracteerd. Liander heeft een capaciteitsprobleem voor het transport van energie. Een van haar afnemers overschrijdt maandelijks de contractueel overeengekomen transportvermogen. Op grond van artikel 24 van de Energiewet is de netbeheerder (in dit geval Liander) verplicht om voor degene die daarom verzoekt transport van elektriciteit uit te voeren op het door haar beheerde net. Die verplichting geldt niet voor zover de netbeheerder voor het gevraagde transport redelijkerwijs geen capaciteit heeft (lid 2). Een weigering moet met redenen zijn omkleed. In dit geval heeft Liander voldoende aannemelijk gemaakt dat het extra transport zou leiden tot een onaanvaardbaar risico op uitval in het hele gebied, of beschadiging van het net. De afnemer wordt daarom verboden de capaciteit te overschrijden.
     
  3. De rechtbank Midden­Nederland heeft het door de staatsecretaris van Defensie ingestelde beroep tegen de verleende omgevingsvergunning voor een tijdelijk zonnepark in Zeewolde terecht niet-ontvankelijk verklaard omdat het te laat is ingediend. Dat heeft de Afdeling op 17 november 2021 geoordeeld. De staatssecretaris is het daar niet mee eens en heeft in hoger beroep naar voren gebracht dat het college bij de voorbereiding van het besluit ten onrechte geen overleg met hem heeft gevoerd. Artikel 3.1.1 van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) brengt met zich dat er voor diensten van het Rijk interventiemogelijkheden zijn als bij besluiten van een gemeentebestuur hun belangen in het geding zijn. Van die interventiemogelijkheden kan alleen gebruik worden gemaakt als zij op de hoogte zijn van een aanvraag. Het doel van artikel 3.1.1 Bro is volgens de staatssecretaris dat wordt voorkomen dat een terinzagelegging van een ontwerpplan de betrokken instantie ontgaat. Doordat het college geen overleg met hem heeft gevoerd, was hij niet op de hoogte van de aanvraag, het ontwerpbesluit en de definitieve omgevingsvergunning voor het realiseren van het zonnepark. Hierdoor heeft hij niet tijdig beroep kunnen instellen en is de overschrijding van de beroepstermijn verschoonbaar. De Afdeling oordeelt dat artikel 3.1.1 Bro (anders dan artikel 3.8, eerste lid, aanhef en onder b, van de Wet ruimtelijke ordening) niet bedoeld is als een waarborg om te voorkomen dat een terinzagelegging van een (ontwerp)besluit de betrokken instanties ontgaat. Nu de staatssecretaris geen andere goede argumenten heeft aangevoerd kon het beroep niet inhoudelijk worden beoordeeld.
     
  4. De minister van Economische Zaken en Klimaat mocht in 2020 instemmen met het gaswinningsplan voor de gasvelden De Blesse en Blesdijke in Fryslân. Dit blijkt uit een uitspraak van de Afdeling van 1 december 2021. Appellanten vinden onder meer dat de minister de bodemdaling die door de gaswinning wordt veroorzaakt onderschat, het seismische risico niet goed is beoordeeld en dat de minister instemming met het winningsplan had moeten weigeren vanwege het risico op schade en onveilige situaties voor omwonenden. De Afdeling vindt echter geen aanknopingspunten voor de conclusie dat minister niet mocht instemmen met het plan. Appellanten zijn dan ook in het ongelijk gesteld, zodat Vermilion de gasproductie mag hervatten.

Dit is een nieuwsbrief van het Sectorteam Energie.

Download als pdf

Specialist(en)