Verplicht meewerken aan omzetting pensioen in eigen beheer in oudedagsverplichting

Eerder berichtten wij al over de invoering van de Wet uitfasering pensioen in eigen beheer en overige fiscale pensioenmaatregelen. In deze wet is de mogelijkheid om pensioen in eigen beheer op te bouwen afgeschaft. De wet voorziet vervolgens in drie mogelijkheden ten aanzien van het reeds opgebouwde pensioen: 1) het premievrij aanhouden van het opgebouwde pensioen in eigen beheer, 2) de DGA geeft het verschil in commerciële waarde en de fiscale waarde van de pensioenverplichting prijs (afstempelen) en gaat over tot afkoop van het door hem/haar opgebouwde pensioen en wel op fiscale grondslag of 3) de DGA geeft het verschil in commerciële waarde en de fiscale waarde van de pensioenverplichting prijs (afstempelen) en zet het door hem/haar opgebouwde pensioen om in de zogenaamde oudedagsverplichting (ODV). Volgens de nieuwe regels heeft de DGA ingevolge artikel 38n lid 4 Wet op de loonbelasting 1964 voor het afkopen van het pensioen in eigen beheer of voor het omzetten van het opgebouwde pensioen in een ODV de schriftelijke instemming nodig van zijn/ haar (gewezen) partner. Onduidelijk was tot nu toe of de partner verplicht kon worden om mee te werken aan de omzetting.

In een recente uitspraak van de rechtbank Amsterdam gewezen tussen ex-echtgenoten was in geschil of de man verplicht kon worden mee te werken aan dit afstempelen van het door de vrouw (als DGA) in eigen beheer opgebouwde pensioen en de omzetting hiervan in een ODV. De rechtbank concludeerde dat de eisen van redelijkheid en billijkheid die de rechtsverhouding tussen ex-echtgenoten beheersen, waaronder de postsolidariteitsgedachte, ertoe leiden dat de man moet meewerken. De rechtbank overwoog hiertoe dat het gevolg van het toewijzen van het verzoek van de vrouw betekent dat de pensioenvoorziening op de balans omlaag gaat en daardoor het eigen vermogen omhoog. Door het verminderen van de pensioenclaim en daarmee het vervallen van deze grote passief post op de balans, neemt de waarde van de aandelen toe. De man deelt in deze waardestijging op basis van het finaal verrekenbeding in de huwelijksvoorwaarden van partijen. Een gedeelte van wat de man prijsgeeft wordt dus (in ieder geval deels) gecompenseerd. Tegelijkertijd onthoudt de man door zijn medewerking te weigeren de vrouw de mogelijkheid gebruik te maken van de fiscale regeling die de wetgever juist in het leven heeft geroepen om een einde te maken aan de pensioenproblematiek van DGA’s. Indien de regeling van toepassing blijft zoals deze gold voor 2017 zou dat tot gevolg hebben dat de vrouw in de toekomst een groot deel van haar inkomsten moet aanwenden om het pensioentekort te dekken, waardoor de man in een betere situatie dan de vrouw kan komen te verkeren. Dat acht de rechtbank in strijd met de postsolidariteitsgedachte van (ex-)echtgenoten.

Kortom, een zeer interessante uitspraak in het kader van de nieuwe pensioenwetgeving. De vraag is of andere instanties tot eenzelfde conclusie zullen komen. Wij zullen u op de hoogte houden van de ontwikkelingen.

Dit is een Legal Update van het team Familierecht.

Download als pdf